To Be Guru Oriented And Hardworking – ਮਿਹਨਤੀ ਅਤੇ ਗੁਰਮੁਖ ਹੋਣਾ

(Its English version is at the end)

www.gursoch.com

ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਜੀ  ਦਾ ਇਹ ਸਲੋਕ ਅੰਗ ੭੯੦ ਉੱਤੇ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਸਿੱਖ/ਗੁਰਮੁਖ ਬਣਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂਕਿ  ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਲਕੀਰ ਪਾਰ ਕਰਨੀ ਸੌਖੀ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਾਡੇ ਉੱਤੇ ਆਸ ਲਾਉਂਦੇ ਹਨ:

ਮਃ ੧ ॥ ਸਉ ਓਲਾਮ੍ਹ੍ਹੇ ਦਿਨੈ ਕੇ ਰਾਤੀ ਮਿਲਨ੍ਹ੍ਹਿ ਸਹੰਸ ॥ ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹਣੁ ਛਡਿ ਕੈ ਕਰੰਗੀ ਲਗਾ ਹੰਸੁ ॥ ਫਿਟੁ ਇਵੇਹਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਤੁ ਖਾਇ ਵਧਾਇਆ ਪੇਟੁ ॥ ਨਾਨਕ ਸਚੇ ਨਾਮ ਵਿਣੁ ਸਭੋ ਦੁਸਮਨੁ ਹੇਤੁ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 790}

ਅਰਥ : ਪ੍ਰਭਜੀ ਸਿਫਤ ਜੋ ਅਨਮੋਲ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਵੇਖੋ ਇਨਸਾਨ ਮੁਰਦਾਰ ਖਾਣ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਹੈ; ਉਹ ਤਾਂ ਹੰਸ ਹੈ ਬਾਕੀ ਜੂਨੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ ਮੋਤੀ ਨੁਮਾ ਸਿਫਤ ਵਿੱਚ ਰੁਝਿਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ  ਪਰ ਲੱਗ ਗਿਆ  ਮਾਇਆ ਪਿੱਛੇ |ਜੋ ਇਹ ਇਸ ਐਸ਼ਪ੍ਰਸਤੀ  ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਖਾਤਰ ਸੌ ਉਲਾਮੇਹ ਇਸ ਨੂੰ ਦਿਨ ਦੇ ਅਤੇ ਹਜਾਰਾਂ  ਰਾਤ ਦੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ; ਖਾ ਖਾ ਕੇ ਇਸ ਨੇ ਬਸ ਆਪਣਾ ਪੇਟ ਹੀ ਵਧਾਇਆ ਹੈ | ਲਾਹਨਤ ਹੈ ਅਜਿਹੇ ਬੰਦੇ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਉੱਤੇ ! ਹੇ ਨਾਨਕ!  ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਉਸ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੋ ਨਿਬੜਦਾ ਹੈ |

ਇਸ ਸਲੋਕ ਵਿੱਚ ਮਾਇਆ  ਵਿੱਚ ਗੜੁੱਚ  ਉਸ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਚਰਚਾ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਦੀ ਯਾਦ ਅਤੇ ਸਿਫਤ ਨੂੰ ਛੱਡਕੇ ਆਇਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਹੋਕੇ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ; ਸਾਫ ਜਾਹਰ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ  ਆਇਸ਼ੀ ਮਨੁੱਖ ਉੱਤੇ ਲਾਹਨਤਾਂ  ਹੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੀ ਅਰਥਹੀਣ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਉਲਾਹਮਿਆਂ  ਦੀ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਆਓ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਚਾਰੀਏ!

ਰੱਬ ਨੂੰ ਮੰਨਣ  ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨ ਰੱਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਗੁਜਾਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਰੱਬ ਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਕੇ ਵੀ ਐਸ਼ਪ੍ਰਸਤੀ ਨੂੰ ਮੁਖ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਕਰਕੇ ਫਾਲਤੂ   ਪੇਟ ਵਧਾਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਆਪ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ  ਵਿੱਚ ਰੀਝ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ | ਪੇਟ ਵਧਾਉਣਾ ਵੇਹਲੇ ਰਹਿਕੇ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦਾ ਸੂਚੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਪੇਟ ਵਧਾਉਣਾ ਆਲਸ  ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵੱਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ| ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਅਕਸਰ ਆਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਵਧਾਏ ਪੇਟ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਲੋਕ ਤੋਂ ਸਿਖਿਆ ਜਰੂਰ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ | ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਕਿ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪੇਟ ਵਧਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ | ਇਸ ਸਲੋਕ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਨੁਕਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਕ ਅਨਮੋਲ ਜੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਹੈ ਤਦ ਉਹ ਹੈ ਰੱਬ ਜੀ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਰੱਖਕੇ ਜਿਉਣਾ |  ਸਾਰੀਆਂ ਜੂਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਨੁੱਖ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਹੰਸਾਂ ਵਾਂਗ ਕੀਮਤੀ ਖੁਰਾਕ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਨਾਮ ਵੱਲ ਮੁੜ੍ਹਕੇ ਜੀਉ ਸਕਦਾ ਹੈ |

ਐਸ਼ਪ੍ਰਸਤੀ ਦਾ ਗੁੰਦਣ ਬੁਰੇ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਐਸ਼ਪ੍ਰਸਤ ਅਣਗਿਣਤ ਉਲਾਮਿਆਂ ਦੇ ਭਾਗੀ ਬੰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਰਾਤ ਦਿਨ ਐਸ਼ਪ੍ਰਸਤ ਲੋਕ ਕੁਕਰਮ ਹੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਰੱਬ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਮਸਤ ਮਨੁੱਖ ਅਜਿਹੇ ਉਹ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਰੱਬ ਜੀ ਅੱਗੇ ਬੁਰਾ ਪੈਣਾ ਪਵੇ |

ਇਸ ਛੋਟੇ ਜਹੇ ਸਲੋਕ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮੇਹਨਤ ਕਰਕੇ ਕਮਾਉਣ ਅਤੇ ਰੱਬ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿਕੇ ਜੀਉਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਲਾਹਨਤਾਂ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਰੀਝ ਛੱਡਕੇ ਫਾਲਤੂ ਖਾ ਖਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ |  

ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿੱਖਣ ਲਈ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ,  ਇਸ ਸਲੋਕ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਹੀ ਕਾਫੀ ਹੈ |ਇਸ ਤਰਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਪਣੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੋ; ਇੰਝ  ਮਾਇਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੇ ਚਲੇ ਜਾਓ  ਅਤੇ ਜੇ ਇੰਝ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ ਤਦ ਅਜਿਹਾ ਜੀਵਨ ਲਾਹਨਤ ਹੈ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਿਖਾਂ ਲਈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਫ਼ਕਰ ਅਤੇ ਦਾਹਵੇ ਕਰਦੇ ਹਨ |

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

*************************************************

To Be Guru Oriented And Hardworking

The following Slok is on 790, SGGS, inspires us to be the Sikhs/the Guru-oriented ones so that the line between Maya inclined living and above the Maya influences drawn by the Guru can be easily crossed as per the Guru advises us and who hopes on us to be his true followers:

ਮ; ੧ ॥
ਸਉ ਓਲਾਮ੍ਹ੍ਹੇ ਦਿਨੈ ਕੇ ਰਾਤੀ ਮਿਲਨਹ੍ਹਿ ਸਹੰਸ ॥
ਸਿਫਤਿ ਸਲਾਹਣੁ ਛਡਿ ਕੈ ਕਰੰਗੀ ਲਗਾ ਹੰਸੁ ॥
ਫਿਟੁ ਇਵੇਹਾ ਜੀਵਿਆ ਜਿਤੁ ਖਾਇ ਵਧਾਇਆ ਪੇਟੁ ॥
ਨਾਨਕ ਸਚੇ ਨਾਮ ਵਿਣੁ ਸਭੋ ਦੁਸਮਨੁ ਹੇਤੁ ॥੨॥

Mėhlā 1.

Sa-o olāmĥe ḏinai ke rāṯī milniĥ sahaʼns.

Sifaṯ salāhaṇ cẖẖad kai karangī lagā hans.

Fit ivehā jīvi-ā jiṯ kẖā-e vaḏẖā-i-ā pet.

Nānak sacẖe nām viṇ sabẖo ḏusman heṯ. ||2||

Slok of First Nanak.

In essence: That swan-mortal who attaches to the Maya-carcass forsaking the praise of Akalpurakh gets hundred reproaches a day and thousands at a night. Accursed is the life of that person, who lives without praising Akalpurakh and grows belly by eating. Oh Nanak! Without Akalpurakh, all attachments become enemy eventually.

In this slok a person is called out who, drowned in Maya, forgets the Creator and envelopes in luxuries. Obviously, the Guru advises such a person to turn back toward the Creator to become good in His court instead of becoming bad. Let us ponder over this slok further.

The believers of the Creator live in His memory; nonetheless, many people, though believe in Him, spend their lives in luxuries and to be that, they exploit others and become very lazy since they live on others instead of working hard. Letting the tummy grow out of shape is a proof of being lazy. I often ask the Sikhs to remain in shape by not turning lazy. Remember the people who work in the fields or do laborious job don’t grow their tummies out of shape. In this slok, the most important valuable job is to praise the Creator and make a living by working hard. Among all the lives, it is only the man who can live by turning toward the name of the Creator by keeping Him in the memory.

In the luxuries, one inclines towards the acts which are morally and ethically questionable, thus such acts make us low before our Creator. In the slok, the Guru inspires us to do hard work and to live remembering our Creator so that we never become lazy.
This slok alone tells us how to live respectfully; for us, it is enough to make it our guiding force. The Guru inspires us to get connected with our Creator very sincerely to negate the Maya influences and if it is not done, the life spent without His praise will be shameful; this slok is applicable to tall Sikhs who feel proud and claim to be the Sikhs of the Guru but have become lazy.

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

The need of spiritual knowledge - ਅਧਿਆਮਿਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਜਰੂਰਤ

www.gursoch.com

(Its English version is at the end) 

ਸਤਿਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸਲੋਕ ਜੋ ਅੰਗ ੭੯੧ ਉੱਤੇ ਹੈ ਲਿਖਦੇ ਹਨ

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥ ਦੀਵਾ ਬਲੈ ਅੰਧੇਰਾ ਜਾਇ ॥ ਬੇਦ ਪਾਠ ਮਤਿ ਪਾਪਾ ਖਾਇ ॥ ਉਗਵੈ ਸੂਰੁ ਨ ਜਾਪੈ ਚੰਦੁ ॥ ਜਹ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਅਗਿਆਨੁ ਮਿਟੰਤੁ ॥ ਬੇਦ ਪਾਠ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਕਾਰ ॥ ਪੜ੍ਹ੍ਹਿ ਪੜ੍ਹ੍ਹਿ ਪੰਡਿਤ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰ ॥ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਸਭ ਹੋਇ ਖੁਆਰ ॥ ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰਿ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 791}

ਅਰਥ: ਦੀਵੇ ਬਲਣ ਨਾਲ ਹਨੇਰਾ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ  ਜਿਵੇਂ ਧਾਰਮਿਕ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਬੁਰੀ ਮੱਤ/ਬੁਰੇ  ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਵਨਾ ਮੁਕਦੀ ਚਲੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਸੂਰਜ ਦੇ ਚੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਚੰਦ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਮੱਧਮ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਤੇ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਿਆਨ ਆਉਣ ਨਾਲ ਅਗਿਆਨਤਾ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | ਉਂਝ ਸੰਸਾਰ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਵੱਲ ਲੱਗਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸੰਸਾਰੀ ਵਿਹਾਰ ਬਣਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਇੰਝ ਪੰਡਿਤ ਵੇਦ ਦੇ ਪਾਠ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੀਕ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਮੱਤ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੀ ਤਦ  ਤੀਕ ਇਨਸਾਨ ਖਵਾਰ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ | ਹੇ ਨਾਨਕ! ਗੁਰੁ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇਨਸਾਨ ਆਪਣੀ ਮੱਤ ਬਦਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਇਸ ਸੰਸਾਰੀ ਸਾਗਰ ਵਿਚੋਂ ਪਾਰ ਉਤਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | 

        ਆਓ ਇਸ ਗੁਰੂ ਸਲੋਕ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰੀਏ; ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਦੀਵੇ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਲਈ ਗੁਰੂ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਨ ਨਾਲ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਨੂੰ ਮੋੜ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਕਿਉਂਕਿ  ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜਿਸ ਨੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਮਨੁੱਖ ਲਈ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰੀ ਹੈ | ਓਹੋ ਮਨੁੱਖ ਜੋ ਗੁਰੂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਅੱਗੇ ਆਪਣੀ ਵਿਧਵਤਾ ਤਿਆਗਕੇ  ਗੁਰੂ ਦੇ ਦੱਸੇ ਰਾਹ ਉੱਤੇ ਚਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸਾਗਰ (ਮਾਇਆ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰ) ਪਾਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਇਸ  ਸਲੋਕ ਵਿਚ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨ ਬਿਨਾਂ ਹਨੇਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਗੁਰੂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ| ਜੋ ਇਨਸਾਨ ਗੁਰੂ  ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਢਾਲਕੇ ਜਿਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਗੁਰਮੁਖ ਸੰਸਾਰੀ ਸਮੁੰਦਰ ਪਾਰ ਕਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਗੱਲ ਬਹਿਸਾਂ ਅਤੇ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਵਿੱਚ ਸੀਮਤ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ ਹੈ | ਜੇ ਵੇਦ ਪੜ੍ਹਕੇ ਪੰਡਿਤ ਚਿੱਕੜ ਵਿਚੋਂ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕੇ ਤਦ ਕੋਈ ਹੋਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਾਂਗ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹਕੇ ਕਿਵੇਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੋਧ ਸਕਦੇ ਹਨ | ਗੁਰੂ ਦੇ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿਚ ਵਸਾਕੇ ਜਿਉਣਾ ਹੀ ਅਤੀ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਨਹੀਂ ਪੰਡਿਤਾਂ ਵਰਗੇ ਪੜ੍ਹਨ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਬਸ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਬਣਕੇ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ |

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

www.gursoch.com

The need of spiritual knowledge 

ਸਲੋਕ ਮ; ੧ ॥ ਦੀਵਾ ਬਲੈ ਅੰਧੇਰਾ ਜਾਇ ॥
ਬੇਦ ਪਾਠ ਮਤਿ ਪਾਪਾ ਖਾਇ ॥ ਉਗਵੈ ਸੂਰੁ ਨ ਜਾਪੈ ਚੰਦੁ ॥
ਜਹ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਾਸੁ ਅਗਿਆਨੁ ਮਿਟੰਤੁ ॥ ਬੇਦ ਪਾਠ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਕਾਰ ॥
ਪੜਹ੍ਹਿ ਪੜਹ੍ਹਿ ਪੰਡਿਤ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰ ॥ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਸਭ ਹੋਇ ਖੁਆਰ ॥
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਉਤਰਸਿ ਪਾਰਿ ॥੧॥

Salok mėhlā 1. Ḏīvā balai anḏẖerā jā-e.

Beḏ pāṯẖ maṯ pāpā kẖā-e. Ugvai sūr na jāpai cẖanḏ.

Jah gi-ān pargās agi-ān mitanṯ. Beḏ pāṯẖ sansār kī kār.

Paṛĥ paṛĥ pandiṯ karahi bīcẖār. Bin būjẖe sabẖ ho-e kẖu-ār.

Nānak gurmukẖ uṯras pār. ||1||

Slok of Third Nanak.

In essence: When the lamp is lit, the darkness goes away. Merely reading of the Vedas doesn’t stop sinful inclinations. When the sun rises, the moon is not seen; in the same way, when the true knowledge comes in the mind, the darkness of ignorance disappears. Studying Veda is a worldly tradition and pundits study them and reflect on them, but without understanding Akalpurakh, they ruin their lives. Oh Nanak! Through the Guru, one ferries across the world ocean.

Note: ਬੇਦ ਪਾਠ ਮਤਿ ਪਾਪਾ ਖਾਇ: Here ਮਤਿ doesn’t mean intellect as it is taken by many interpreters(see ਮਤਿ ਬਸਿ ਪਰਉ ਲੁਹਾਰ ਕੇ,1369, SGGS ), because in this very Slok, the Guru declares “reading Veda” is just a tradition without any fruit, because the Guru makes it clear in theses verses: (the Veda reading is only a worldly tradition with no gains ਬੇਦ ਪਾਠ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਕਾਰ).The Guru is clear that merely reading religious books cannot be useful if the divine knowledge is not obtained and that is possible only through the Guru, who has truly realized the Creator.

          Let us ponder over this slok. As we need the light to eliminate darkness, we need a Guru to get rid of our illusional darkness of the mind; so we need a Guru for our spiritual progression, because by reading merely books on spirituality, we cannot progress spiritually. That is what the Guru says that when a seeker follows a true guru, he or she overcomes our demerits and starts progressing spiritually. This slok stresses that without a true Guru (who has a spiritual experience) one cannot break away from the Maya and its negative effects and those ones who use the Guru’s teachings in the real life cross the worldly ocean; otherwise, by merely debating on the spiritual issues, nothing happens. If the Veda readers couldn’t get out of the chains of Maya, how other people can do that by reading the spiritual scriptures? Obviously, it is important to use the light of the Guru to eliminate the Maya darkness of the mind to free it from the Maya effects.

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

The Effect Of Our Conceit On Our Lives - ਸਾਡੀ "ਮੈਂ " ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਾਡੀ ਜਿੰਦਗੀ ਉੱਤੇ ਅਸਰ

www.gursoch.com

(Its English version is at the end)

ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸਾਡੀ ਜਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਮੈਂ ਹੀ ਭਰੀ ਰੱਖਦੀ  ਹੈ; ਕਿਤੇ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਲਾਟ ਵਿਚ ਧੱਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕਿਤੇ  ਇਸ 'ਤੇ ਵੱਜੀ ਸੱਟ ਸਾਨੂੰ ਪਾਣੀ  ਤੋਂ ਵੀ ਪਤਲਾ ਕਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ| ਮੁਕਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੁਖਾਂ ਦਾ  ਕਾਰਨ ਸਾਡੀ ਮੈਂ ਹੀ ਹੈ | ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਸੇ ਮੈਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੁੱਖ ਹੀ ਨਹੀਂ   ਦੱਸਦੇ ਬਲਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਡੀ ਹੋਂਦ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜਦੇ ਹਨ | ਇਹ ਮੈਂ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰਤਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੀ; ਆਓ ਵੇਖੀਏ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਕਿਉਂ ਦੇਂਦੇ ਹਨ | ਅੰਗ ੪੬੬ ਉੱਤੇ ਊਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬਚਨ ਹੈ:

ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਆਇਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਗਇਆ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਜੰਮਿਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਮੁਆ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਦਿਤਾ ਹਉ ਵਿਚਿ ਲਇਆ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਖਟਿਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਗਇਆ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਸਚਿਆਰੁ ਕੂੜਿਆਰੁ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਵੀਚਾਰੁ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਨਰਕਿ ਸੁਰਗਿ ਅਵਤਾਰੁ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਹਸੈ ਹਉ ਵਿਚਿ ਰੋਵੈ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਭਰੀਐ ਹਉ ਵਿਚਿ ਧੋਵੈ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਜਾਤੀ ਜਿਨਸੀ ਖੋਵੈ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਮੂਰਖੁ ਹਉ ਵਿਚਿ ਸਿਆਣਾ ॥ ਮੋਖ ਮੁਕਤਿ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਾ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਮਾਇਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਛਾਇਆ ॥ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਕਰਿ ਜੰਤ ਉਪਾਇਆ ॥

ਹਉਮੈ ਬੂਝੈ ਤਾ ਦਰੁ ਸੂਝੈ ॥ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣਾ ਕਥਿ ਕਥਿ ਲੂਝੈ ॥

ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੀ ਲਿਖੀਐ ਲੇਖੁ ॥ ਜੇਹਾ ਵੇਖਹਿ ਤੇਹਾ ਵੇਖੁ ॥੧॥ {ਪੰਨਾ 466}

ਅਰਥ: ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅਮਦੀ ਇਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ  ਹਉਮੈ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਥੋਂ ਜਾਂਦਾ ਵੀ ਉਹ ਹਉਮੈਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਮਰਨ ਹਉਮੈਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੈ| ਹਉਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਵਣਜ ਦਾ ਅਧਾਰ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਦੇਣ ਲੈਣ ਹਉਮੈਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ | ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਦੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਦੇ ਕੁਝ ਖੱਟ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਹਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ| ਇਸੇ ਹਉਮੈਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਉਹ ਕਦੇ ਸੱਚਾ  ਬਣਦਾ ਅਤੇ  ਕਦੇ ਝੂਠਾ| ਇਸ ਸਿਲਸਲੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਿਸਚਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁੰਨ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਪ ਕੀ| ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਹ ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਕਰਨ ਹੀ ਨਰਕ ਅਤੇ  ਸਵਰਗ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ| ਇਸ ਮੈਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਹ ਬੁਰੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੁਰੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਧੋਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ| ਇਹੋ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਤ ਦੇ ਮਾਣ ਵਿੱਚ ਪੈਕੇ  ਉਸ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਆਪੇ ਨੂੰ ਨਾ ਜਾਣ ਸਕਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਕਰਵਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ | ਮੈਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਹ ਮੂਰਖਤਾ ਹੰਢਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫੇਰ ਸਿਆਣਪ ਵਿਖਾਉਣ ਵਿੱਚ ਲਗਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸਿਆਣਾ ਬਣ ਕੇ ਵੀ ਮੋਖ  ਨੂੰ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ  ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ| ਇਸੇ ਮੈਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਅਸਰ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਲਪੇਟਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹੋ ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ ਭਾਵ ਜੰਤ ਦੀ ਪਦਾਇਸ਼ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹਉਮੈਂ ਹੀ ਹੈ ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਲਵੇ, ਤਦ ਓਹਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦਾ  ਦਰ ਦਿਸੇ (ਪਰ ਇਸ ਮੈਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਮਝਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ) ਤਦੇ ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੇ ਗਿਆਨ ਬਿਨਾਂ  ਉਹ ਖਿਝਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ|  ਹੇ ਨਾਨਕ| ਇਹ ਲੇਖ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਜਿਵੇਂ ਵੀ ਅਤੇ ਜਿਸ ਨੀਅਤ ਨਾਲ ਉਹ ਵੇਖਦਾ ਹੈ,  ਉਹ ਓਹੋ ਜਿਹਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ  ਹੈ |

          ਭਾਵ ਕਿ ਹਉਮੈਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਰਕੇ ਓਹਦਾ ਆਉਣਾ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਦੁੱਖ ਸਹੇੜਨਾ ਹੈ, ਆਪਣੀ ਬੱਲੇ ਬੱਲੇ ਖਾਤਰ ਉਹ ਕਦੇ ਖੁਸ਼ ਅਤੇ ਕਦੇ ਫੇਰ ਦੁਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ| ਇਸ ਮੈਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ  ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਗੱਲ ਵਸਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਕੇ ਜਿਓਣਾ ਉਸ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂ ਸੁਝਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ | ਇਸ ਗੁਣ ਦੀ ਘਾਟ ਨੇ ਉਸ ਦੀ  ਸ਼ਾਂਤੀ ਖੋ  ਲਈ ਹੈ| ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਮੈਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜੀਵ ਜੰਮਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਮਝਿਆਂ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਵੱਲ ਸੁਰਤ ਇਹ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ ਰਚੀ ਮਾਇਆ  ਜਾਣ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੀ| ਜੇ ਉਹ ਇਹ ਸਮਝ ਲਵੇ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਹਸਤੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਰ ਥਾਂ ਹਾਜਰ ਹਕੂਰ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦਾ ਹੀ ਉਹ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਤਦ ਉਹ ਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਸਭ ਆਵਣ ਜਾਂ ਦੇ ਸਿਲਸਲੇ ਤੋਂ | 

ਇਸ ਨੁਕਤੇ ਨੂੰ ਦੂਸਰੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਕੁਝ ਇੰਝ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ:

ਮਹਲਾ ੨ ॥ ਹਉਮੈ ਏਹਾ ਜਾਤਿ ਹੈ ਹਉਮੈ ਕਰਮ ਕਮਾਹਿ ॥ਹਉਮੈ ਏਈ ਬੰਧਨਾ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜੋਨੀ ਪਾਹਿ ॥

ਹਉਮੈ ਕਿਥਹੁ ਊਪਜੈ ਕਿਤੁ ਸੰਜਮਿ ਇਹ ਜਾਇ ॥ ਹਉਮੈ ਏਹੋ ਹੁਕਮੁ ਹੈ ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਫਿਰਾਹਿ ॥

ਹਉਮੈ ਦੀਰਘ ਰੋਗੁ ਹੈ ਦਾਰੂ ਭੀ ਇਸੁ ਮਾਹਿ ॥ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਕਮਾਹਿ ॥

ਨਾਨਕੁ ਕਹੈ ਸੁਣਹੁ ਜਨਹੁ ਇਤੁ ਸੰਜਮਿ ਦੁਖ ਜਾਹਿ ॥੨॥ {ਪੰਨਾ 466}

ਅਰਥ: ਹਉਮੈਂ ਦਾ ਸੁਭਾ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੁਤਾਬਕ ਤੋਰਦਾ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ  ਹਉਮੈਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨਸਾਨ ਕਰਮ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ; ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਦੀ ਇਹੋ ਬੰਦਿਸ਼ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮੁੜ ਜੂਨੀ ਵਿਚ ਧਕੇਲ ਦੀ  ਹੈ | (ਪਰ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ) ਇਹ ਹਉਮੈਂ ਦਾ ਸੋਮਾ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸ ਸੰਜਮ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ?ਜਵਾਬ ਇਸ ਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਉਮੈਂ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਧੀਨ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ  ਕਰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਕੀਤੇ ਕਰਮਾਂ ਨਾਲ ਜਕੜਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ | ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਕਿ ਹਉਮੈਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਰੋਗ ਹੈ ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬੇਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ? ਸਵਾਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ? ਜਵਾਬ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਮੇਹਰ ਕਰ ਦੇਣ ਤਦ ਮਨੁੱਖ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਕਮਾਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ  ਭਾਵ ਉਹ ਜੀਵਨ ਸ਼ਬਦ ਮੁਤਾਬਿਕ ਢਾਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਸਿੱਟਾ ਹੈ ਕਿ  ਹਉਮੈਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਟੁੱਟਦੀ ਚਲੇ ਜਾਂਦੀ ਹੈ |

         ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ  ਇਹੋ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਮੁਤਾਬਿਕ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦਾ ਹੀ ਇੱਕ ਹਿੱਸ ਸਮਝਣਾ ਅਤੇ ਇਸੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਜਿੰਦਗੀ ਵਸਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਇਸ ਹਉਮੈਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿੱਕ ਹੋਣ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੈ | ਮੈਂ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਖੋਹਲਣ ਲਈ : ਮੰਨ ਲਵੋ ਕਿ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਅਮੀਰ  ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਜੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਜਾਏ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਸਿਰਫ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹਾਂ ਅਤੇ ਓਹਦੀ ਰਜਾ ਵਿੱਚ ਇਸ ਧਨ ਨੂੰ ਵਰਤਣਾ ਮੇਰਾ ਫਰਜ ਹੈ, ਤਦ ਮੇਰੇ  ਅਮੀਰ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਟੁੱਟ ਜਾਏਗਾ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਧਨ ਨਾਲੋਂ ਪ੍ਰਭਜੀ ਵੱਲ ਜਿਆਦਾ ਪਿਆਰ ਹੋ ਜਾਏਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੀ ਮੈਂ ਦੀ ਹਸਤੀ ਮਿਟਦੀ ਚਲੇ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ “ ਮੇਰਾ ਆਹ ਤੇ ਮੇਰਾ ਇਹ”  ਵਰਗੇ ਦਾਹਵੇ ਅਰਥਹੀਣ ਬਣਕੇ   ਰਹਿ ਜਾਣਗੇ ; ਆਪਣੇ ਬਣਾਏ ਰਾਜ ਭਾਗ  ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਭੂ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ  ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ | ਫੇਰ ਆਪਣੇ ਟੱਬਰ ਤੀਕ ਹੀ ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ "ਮੈਂ" ਗਰਕ ਹੋ ਜਾਏਗੀ |  ਟੱਬਰ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਲਣਾ ਸਾਡਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਫਰਜ ਬਣਕੇ ਰਹਿ ਜਾਏਗਾ ਪਰ ਇਸ ਟੱਬਰ ਖਾਤਰ ਆਪਣੇ ਪੱਲੇ  ਪਏ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਅਹੁਤੀ ਦੇਣਾ ਮੁੱਕ ਜਾਏਗਾ |

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ
www.gursoch.com

The Effect Of Our Conceit On Our Lives

May be are not aware of this reality that our conceit keeps dominating our lives; because of it, sometimes, we are pushed into the fire of anger and sometimes it reduces us into hopelessness as it ever hits us hard. In a nutshell, it becomes a cause of our miseries. The Guru doesn’t only relate it to our miseries but also connects it to our existence; it is because of our conceit that keeps us away from our Creator. Let us see on SGGS 466, how the Guru advises us to eliminate it:

ਸਲੋਕ ਮ; ੧ ॥
ਹਉ ਵਿਚਿ ਆਇਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਗਇਆ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਜੰਮਿਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਮੁਆ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਦਿਤਾ ਹਉ ਵਿਚਿ ਲਇਆ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਖਟਿਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਗਇਆ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਸਚਿਆਰੁ ਕੂੜਿਆਰੁ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਵੀਚਾਰੁ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਨਰਕਿ ਸੁਰਗਿ ਅਵਤਾਰੁ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਹਸੈ ਹਉ ਵਿਚਿ ਰੋਵੈ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਭਰੀਐ ਹਉ ਵਿਚਿ ਧੋਵੈ ॥ ਹਉ ਵਿਚਿ ਜਾਤੀ ਜਿਨਸੀ ਖੋਵੈ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਮੂਰਖੁ ਹਉ ਵਿਚਿ ਸਿਆਣਾ ॥ ਮੋਖ ਮੁਕਤਿ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਾ ॥

ਹਉ ਵਿਚਿ ਮਾਇਆ ਹਉ ਵਿਚਿ ਛਾਇਆ ॥ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਕਰਿ ਜੰਤ ਉਪਾਇਆ ॥

ਹਉਮੈ ਬੂਝੈ ਤਾ ਦਰੁ ਸੂਝੈ ॥ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣਾ ਕਥਿ ਕਥਿ ਲੂਝੈ ॥

ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੀ ਲਿਖੀਐ ਲੇਖੁ ॥ ਜੇਹਾ ਵੇਖਹਿ ਤੇਹਾ ਵੇਖੁ ॥੧॥

Salok mėhlā 1.

Ha-o vicẖ ā-i-ā ha-o vicẖ ga-i-ā. Ha-o vicẖ jammi-ā ha-o vicẖ mu-ā.

Ha-o vicẖ ḏiṯā ha-o vicẖ la-i-ā. Ha-o vicẖ kẖati-ā ha-o vicẖ ga-i-ā.

Ha-o vicẖ sacẖiār kūṛi-ār. Ha-o vicẖ pāp punn vīcẖār.

Ha-o vicẖ narak surag avṯār. Ha-o vicẖ hasai ha-o vicẖ rovai.

Ha-o vicẖ bẖarī-ai ha-o vicẖ ḏẖovai. Ha-o vicẖ jāṯī jinsī kẖovai.

Ha-o vicẖ mūrakẖ ha-o vicẖ si-āṇā. Mokẖ mukaṯ kī sār na jāṇā.

Ha-o vicẖ mā-i-ā ha-o vicẖ cẖẖā-i-ā. Ha-umai kar kar janṯ upā-i-ā.

Ha-umai būjẖai ṯā ḏar sūjẖai. Gi-ān vihūṇā kath kath lūjẖai.

Nānak hukmī likī-ai lekẖ. Jehā vekẖėh ṯehā vekẖ. ||1||

Slok of First Nanak.

In essence: One comes (into this world) and departs from here in conceit; because of the conceit, one takes birth and dies. One gives to others and takes from others in conceit. In conceit, one earns and loses. One is known to be truthful or false one because of one’s conceit. Because of one’s conceit, one does virtuous or evil deeds. Because of one’s conceit, one falls in miseries or obtains comforts. In one’s conceit, one laughs and cries. In conceit, one falls into the filth of sins and in conceit, one tries to wash the sins off. One believes in castes and loses the virtues in conceit. Because of one’s conceit, one becomes wise or fool and one doesn’t know the path of liberation. In conceit, one gets into Maya and its influences. Because of this conceit, one is born. If one comprehends all about the conceit, one understands a way out to meet Akalpurakh. Lacking the divine knowledge, one wrangles. Oh Nanak! As per preordained writ-ordinance, one becomes what one’s behavior is toward the world.

          It means, it is the conceit that envelops the man into miseries, because just because of the conceit, one comes into this world and goes through miseries. One suffers because of one’s arrogant claims and for that one suffers. This claim makes one feel an independent from the Creator and one doesn’t comprehend how to live by being the part of the Creator. Being lack of this virtue, one loses one’s peace of mind. The Guru ji tells us that because of one’s conceit,  one takes birth and without understanding this, Maya doesn’t allow one to concentrate on the Creator; nonetheless, if one realizes that one is actually a part of the Creator, who is omnipresence, then one gets liberated from the cycle of coming and going.

The second Guru elaborates this point in this way:

ਮਹਲਾ ੨ ॥
ਹਉਮੈ ਏਹਾ ਜਾਤਿ ਹੈ ਹਉਮੈ ਕਰਮ ਕਮਾਹਿ ॥ ਹਉਮੈ ਏਈ ਬੰਧਨਾ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜੋਨੀ ਪਾਹਿ ॥

ਹਉਮੈ ਕਿਥਹੁ ਊਪਜੈ ਕਿਤੁ ਸੰਜਮਿ ਇਹ ਜਾਇ ॥ ਹਉਮੈ ਏਹੋ ਹੁਕਮੁ ਹੈ ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਫਿਰਾਹਿ ॥

ਹਉਮੈ ਦੀਰਘ ਰੋਗੁ ਹੈ ਦਾਰੂ ਭੀ ਇਸੁ ਮਾਹਿ ॥ ਕਿਰਪਾ ਕਰੇ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਕਮਾਹਿ ॥

ਨਾਨਕੁ ਕਹੈ ਸੁਣਹੁ ਜਨਹੁ ਇਤੁ ਸੰਜਮਿ ਦੁਖ ਜਾਹਿ ॥੨॥

Mėhlā 2.

Ha-umai ehā jāṯ hai ha-umai karam kamāhi. Ha-umai e-ī banḏẖnā fir fir jonī pāhi.

Ha-umai kithhu ūpjai kiṯ sanjam ih jā-e. Ha-umai eho hukam hai pa-i-ai kiraṯ firāhi.

Ha-umai ḏīragẖ rog hai ḏārū bẖī is māhi. Kirpā kare je āpṇī ṯā gur kā sabaḏ kamāhi.

Nānak kahai suṇhu janhu iṯ sanjam ḏukẖ jāhi. ||2||

Slok of Second Nanak.

In essence: It is the nature of conceit that drives the mortals to act in pride. It is the trap of conceit because of which the mortals keep going in to existences repeatedly. (Question) From where does the conceit come and in what way does it go away? (Answer) The conceit is there as per Ekankar’s ordinance and the mortals get it through their done deeds. The conceit is a chronic disease; nonetheless, it is curable. (How) If Ekankar graces the mortal, he/she lives as per the Guru’s shabda. Nanak says, “Hear Oh people! (The conceit is eliminated through the Guru’s shabda) This is the way the mortal’s troubles go away”.

        The Guru advises us by hinting toward the ordinance of the Creator that according to the Guru’s teachings, one should deem oneself as a part of the Creator. Consequently, by living with this kind of belief, our conceit is eliminated, which is very vital to be one with Him. To comprehend it, I give you an example: Let us assume that I am a very rich man, but if I believe that all this fortune belongs to my Creator and I am merely a care-taker of it to utilize it in a virtuous way, then my conceit of being a wealthy man will disappear. And I will involve in love with Akalpurakh, because my feeling of being independent will go away; subsequently, my claims of “ This is mine or that is mine” will become meaningless in my own line of thinking. In this way, my own created empire will merely fill me with a feeling of His trusty. And thinking about my family and taking care of it will become my basic duty; however, I will not mortgage my virtues for it at any cost for anyone.

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

REMEMBERING THE CREATOR WITH HIS ANY NAME - ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਂ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਨਾ

www.gursoch.com

(Its English version is at the end)

 ‘ਨਾਮ’ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ’ ਨਾਉਂ’  ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਰੱਬ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਮ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਨ ਲਈ | ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਦੱਸਣ ਦਾ ਮੇਰਾ ਮਕਸਦ ਇਹੋ ਹੈ ਕਿ ਨਾਮ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਹੁਕਮ ਤੀਕ ਸਹਿਮਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਾਮ ਜਪਣ ਦੇ ਅਰਥ ਫੇਰ ਹੋਰ ਹੀ ਕਰਿ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ  ਹੁਣ ਕਈ  ਹਾਸੋਹੀਣੇ ਬਿਆਨ ਦੇਣ  ਲੱਗ ਗਏ ਕਿ ਰੱਬ ਜੀ ਤਾਂ ਗੈਸ ਬਣ ਗਏ ਸੀ| ਜਦੋਂ ਖਾਸ ਸ਼ਬਦ ਜਿਵੇਂ ਨਾਮ, ਹੁਕਮ, ਸਿਫਤ  ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਜੇ ਕੋਈ ਨਵੇਂ ਅਰਥ ਕੱਢਣ ਲੱਗ ਜਾਵੇ  ਤਦ ਵੀ ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖਰੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਰਥ ਬਦਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ | ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਨਾਮ ਤੀਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਆਓ ਵੇਖੀਏ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਰੱਬ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ  ਨਾਮ  ਲੈਕੇ ਯਾਦ ਕਰਨ ਉੱਤੇ ਕਿਵੇਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇਂਦੇ ਹਨ|  ਇਹ  ਸ਼ਬਦ ਅੰਗ 721-722 ਉੱਤੇ ਹੈ  ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਕੇ ਅਸਲੀਅਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਮ ਨਾਲ ਚੇਤੇ ਕਰਨਾ ਗੁਣਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ|

                         ਪਹਿਲਾਂ ਕੁਝ ਮਿਸਾਲਾਂ ਸਮਝ ਲਈਏ ; ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਧੜੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ਆਏ ਨਾਮ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਰਥ ਸਿਰਫ ਰੱਬ ਜੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਕਰਕੇ ਹੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰੱਬ ਜੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ; ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਦੇ ਅਰਥ ਇਉਂ ਦਿੱਤੇ ਹਨ:

ਨਾਮ - nāma - नाम

                         ਸੰ. नामन्. ਫ਼ਾ. [نام] ਦੇਖੋ, ਅੰ. name. ਸੰਗ੍ਯਾ- ਨਾਉਂ. ਸੰਗ੍ਯਾ. ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦਾ ਬੋਧ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਬਦ. ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਅਰਥ ਜਾਣਿਆ ਜਾਵੇ, ਸੌ ਨਾਮ ਹੈ. ਨਾਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭੇਦ ਦੋ ਹਨ- ਇੱਕ ਵਸਤੂਵਾਚਕ, ਜੈਸੇ- ਮਨੁੱਖ ਬੈਲ ਪਹਾੜ ਆਦਿ. ਦੂਜਾ ਭਾਵ ਵਾਚਕ, ਜੈਸੇ- ਸੁੰਦਰਤਾ, ਕਠੋਰਤਾ, ਭਲਮਨਸਊ, ਭਰੱਪਣ ਆਦਿ. "ਨਾਮ ਕਾਮ ਬਿਹੀਨ ਪੇਖਤ ਧਾਮ ਹੂ ਨਹਿ ਜਾਹਿ." (ਜਾਪੁ) ੨. ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ "ਨਾਮ" ਕਰਤਾਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਹੁਕਮ ਬੋਧਕ ਸ਼ਬਦ ਭੀ ਹੈ,¹ ਯਥਾ- "ਨਾਮ ਕੇ ਧਾਰੇ ਸਗਲੇ ਜੰਤ। ਨਾਮ ਕੇ ਧਾਰੇ ਖੰਡ ਬ੍ਰਹਮੰਡ." (ਸੁਖਮਨੀ) ੩. ਸੰ. ਨਾਮ. ਵ੍ਯ- ਅੰਗੀਕਾਰ। ੪. ਸਮਰਣ. ਚੇਤਾ। ੫. ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ. ਮਸ਼ਹੂਰੀ.

ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿੱਚ ‘ਨਾਮ’ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਨਾਮ ਨਾਲ ਵੀ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਅੰਗ 7 ਉੱਤੇ:

ਤਿਸੁ ਵਿਚਿ ਜੀਅ ਜੁਗਤਿ ਕੇ ਰੰਗ ॥

ਤਿਨ ਕੇ ਨਾਮ ਅਨੇਕ ਅਨੰਤ ॥

ਹੋਰ ਵੇਖੋ ਕਿ ਨਾਮ ਹੀ ਪ੍ਰਭੂ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਬਿਆਨਦਾ ਹੈ

ਜੇਤਾ ਕੀਤਾ ਤੇਤਾ ਨਾਉ ॥  

ਜੇਤਾ = ਜਿਤਨਾ। ਕੀਤਾ = ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੰਸਾਰ। ਜੇਤਾ ਕੀਤਾ = ਇਹ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ ਜੋ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਤੇਤਾ = ਉਹ ਸਾਰਾ, ਉਤਨਾ ਹੀ। ਨਾਉ = ਨਾਮ, ਰੂਪ, ਸਰੂਪ। ❀ ਨੋਟ: ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਦੋ ਸ਼ਬਦ ਹਨ 'substance' ਤੇ 'property' ਤਿਵੇਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਚ ਹਨ 'ਨਾਮ' ਤੇ 'ਗੁਣ' ਜਾਂ 'ਮੂਰਤਿ' ਤੇ 'ਗੁਣ'। ਸੋ 'ਨਾਮ' (ਸਰੂਪ) 'substance' ਹੈ ਤੇ ਗੁਣ 'property' ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਦਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਪਦਾਰਥ ਦਾ 'ਨਾਮ' ਰੱਖੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਸਰੂਪ (ਸ਼ਕਲ) ਨੀਯਤ ਕਰੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਾਮ ਲਈਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਸਤੀ ਅੱਖਾਂ ਅੱਗੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

                         ਇਹ ਸਾਰਾ ਸੰਸਾਰ, ਜੋ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਸਰੂਪ ਹੈ ('ਇਹੁ ਵਿਸੁ ਸੰਸਾਰੁ ਤੁਮ ਦੇਖਦੇ, ਇਹੁ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਹੈ, ਹਰਿ ਰੂਪੁ ਨਦਰੀ ਆਇਆ')।

ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਨਾਹੀ ਕੋ ਥਾਉ ॥  

ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ-'ਨਾਮ' ਤੋਂ ਬਿਨਾ, ਨਾਮ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲੀ।

                         ਕੋਈ ਥਾਂ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਸਰੂਪ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, (ਭਾਵ, ਜਿਹੜੀ ਥਾਂ ਜਾਂ ਪਦਾਰਥ ਵੇਖੀਏ ਉਹੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਸਰੂਪ ਦਿੱਸਦਾ ਹੈ, ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਜ਼ੱਰਾ ਜ਼ੱਰਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦਾ ਸਰੂਪ ਹੈ)।

ਆਓ ਹੁਣ ਉਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰੀਏ:

ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੩   

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥

 ਇਹੁ ਤਨੁ ਮਾਇਆ ਪਾਹਿਆ ਪਿਆਰੇ ਲੀਤੜਾ ਲਬਿ ਰੰਗਾਏ ॥

ਮੇਰੈ ਕੰਤ ਨ ਭਾਵੈ ਚੋਲੜਾ ਪਿਆਰੇ ਕਿਉ ਧਨ ਸੇਜੈ ਜਾਏ ॥੧॥

ਹੰਉ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ਮਿਹਰਵਾਨਾ ਹੰਉ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ॥

ਹੰਉ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ਤਿਨਾ ਕੈ ਲੈਨਿ ਜੋ ਤੇਰਾ ਨਾਉ ॥

ਲੈਨਿ ਜੋ ਤੇਰਾ ਨਾਉ ਤਿਨਾ ਕੈ ਹੰਉ ਸਦ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

ਕਾਇਆ ਰੰਙਣਿ ਜੇ ਥੀਐ ਪਿਆਰੇ ਪਾਈਐ ਨਾਉ ਮਜੀਠ ॥

ਰੰਙਣ ਵਾਲਾ ਜੇ ਰੰਙੈ ਸਾਹਿਬੁ ਐਸਾ ਰੰਗੁ ਨ ਡੀਠ ॥੨॥

 ਜਿਨ ਕੇ ਚੋਲੇ ਰਤੜੇ ਪਿਆਰੇ ਕੰਤੁ ਤਿਨਾ ਕੈ ਪਾਸਿ ॥

ਧੂੜਿ ਤਿਨਾ ਕੀ ਜੇ ਮਿਲੈ ਜੀ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਕੀ ਅਰਦਾਸਿ ॥੩॥

ਆਪੇ ਸਾਜੇ ਆਪੇ ਰੰਗੇ ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥

ਨਾਨਕ ਕਾਮਣਿ ਕੰਤੈ ਭਾਵੈ ਆਪੇ ਹੀ ਰਾਵੇਇ ॥੪॥੧॥੩॥ {ਪੰਨਾ 721-722}

ਅਰਥ: ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ! ਮੇਰਾ ਸਰੀਰ ਤਾਂ ਮਾਇਆ ਅਤੇ ਲਬ ਨਾਲ ਰੰਗਿਆ ਗਿਆ ਫੇਰ ਮੈਂ ਭਲਾਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾਂਗੀ |

                         ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਜੀ, ਮੈਂ ਉਨਾਂ 'ਤੇ ਕੁਰਬਾਨ ਹਾਂ ਜੋ ਤੁਹਾਡਾ  ਨਾਂ ਲੈਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ; ਭਾਵ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਂ ਲੈਕੇ  ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ  ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ  ਰਹਾਉ।

                         ਜੇ ਇਸ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਨੀਲਾਰੀ ਦੀ ਮੱਟੀ ਬਣਾਕੇ ਪ੍ਰਭਜੀ ਜੀ  ਨਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਚਾੜ੍ਹਿਆ ਜਾਵੇ  ਤਦ ਅਜਿਹਾ ਰੰਗ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਰੰਗ ਕਦੇ ਵੇਖਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਅਤੇ  ਉਤਰਦਾ  ਹੀ ਨਹੀਂ  ਭਾਵ ਉਨਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਘਟਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ |।੨|

                         ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਜੀਵ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਤਨ ਮਨ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਵਿੱਚ ਰੰਗੇ ਗਏ, ਉਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵਸਦੇ ਹਨ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਵੀ ਅਤੇ  ਨਾਨਕ ਦੀ ਇਹੋ ਅਰਦਾਸ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਪ੍ਰਭ ਰੱਤੀਆਂ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਧੂੜ ਮਿਲ ਜਾਵੇ (ਤਾਂਕਿ ਉਨਾਂ ਦੇ ਸੰਗ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਨਾਲ ਮਨ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕੇ|)।੩।

                         ਹੈ ਨਾਨਕ ! ਦਰਅਸਲ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗਣ ਵਾਲੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਆਪ ਹੀ ਹਨ; ਆਪਣੀ ਨਦਰ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪ ਹੀ ਜੀਵ ਇਸਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਵਾਰਦੇ ਹਨ| ਉਹ ਫਿਰ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ  ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਉਹ ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ।੪।੧।੩।

                         ਆਪਾਂ ਨੇ ਵੇਖ ਲਿਆ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪ੍ਰਭਜੀ  ਦੇ ਨਾਮ ਲੈਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਿਲਾਘਾ ਕਰਦੇ ਹਨ !

                         ਗੁਰੂ ਜੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਉਸ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਨੇ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਸਾਜੀ; ਭਾਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਨਾਮ ਧਰ ਦਿੱਤੇ | ਨਾਮ ਧਰਨ ਨਾਲ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੀ ਹਸਤੀ ਤਾਂ ਉਹ ਹੀ ਰਹੀ| ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਭ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਉੱਤੇ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨੂੰ, ਕਿਉਂਕਿ  ਅਸਲ ਮੁੱਢ ਸਭ ਤਾਂ  ਓਹੀ ਹਨ | ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਦਿਲ ਵਿਚ ਲਿਆਕੇ ਜਿਉਣਾ, ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਵਤੀਰਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਰੋਜ਼ੀ ਕਮਾਉਣੀ ਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸਿੱਖ ਦੀ ਸਾਧਨਾ ਹੈ| ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਆਪ /ਹਉਮੈ  ਮਾਰਕੇ ਜਿਉਣ ਨੂੰ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਸਾਰੀ ਗੁੰਝਲਾਂ ਤੇ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਹਉਮੈ ਦੀ ਹੀ ਉਪਜ ਹੁੰਦੇ ਹਨ |  ਇਸ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਝਿਜਕ ਦੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਮ ਨਾਲ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਹਉਮੈਂ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰਨਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ| ਤਦੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੰਸਾਰੀ ਕਿਰਿਆ ਕਰਮ ਨੂੰ ਬੇਕਾਰ ਸੱਦਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕਰਿਆ ਕਰਮ  ਕਰਮ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਖੰਡੀ  ਸਿਧੇ ਸਾਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਤੋਂ ਤੋੜਦੇ ਹਨ | 

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ 

REMEMBERING THE CREATOR WITH HIS ANY NAME

In the Gurbani, the word ‘Naam’ is also interpreted as ‘ naon/name’ to advise the followers to remember the Creator with any name; the reason I tell this is that there are some Sikh-groups that tie the word ‘;Naam’ only to the ordinance of the Creator and as a result of it, remembering His name is interpreted in unique ways as now some preachers are saying that the Creator became gas. When the words like ‘Naam/name, Hukam/ordinance, sift/praise, and Maya/Maya are interpreted in a new way, it is realized that such a practice doesn’t hold water, because these words are used in various contexts in the bani and they change their meaning accordingly. Keeping this article limited to ‘Naam/nae’,  let us see how the Guru gives importance to remembering the Creator with His any given name. Regarding this, the Guru’s shabad, which states that remembering Him is profitable, is on 721-722, SGGS,

Let us first understand a few examples: some Sikh circles as stated above consider ‘Naam’ as Prabhji’s ‘Hukam/Ordinance’ only whereas ‘Naam’ is also used as the name of the Creator. In Mahan kosh by Kahn Singh, Naam is defined, “Naam +noun, a word used to explain anything. Mostly the noun is of two kinds. 1.materialistic/common/proper 2. Abstract animosity, beauty etc. ‘Naam’ is also used for the Creator “- "ਨਾਮ ਕੇ ਧਾਰੇ ਸਗਲੇ ਜੰਤ। ਨਾਮ ਕੇ ਧਾਰੇ ਖੰਡ ਬ੍ਰਹਮੰਡ." In essence: Creator created the lives; the Creator created the universes. (ਸੁਖਮਨੀ/Sukhmani).3. adoption (giving the name) 4 memory 5 celebrity/reputation

                         Besides, ‘Naam’ interpreted as ‘naon’ is used for the oneness of the creator that envelops His creation in it.

ਜੇਤਾ ਕੀਤਾ ਤੇਤਾ ਨਾਉ ॥   ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਨਾਹੀ ਕੋ ਥਾਉ ॥  
Jeṯā kīṯā ṯeṯā nā-o. Viṇ nāvai nāhī ko thā-o. 

In essence: all the Creation created by Him is His name (is His part). There is nothing (seen/unseen) place without His name(existence) 

Now lets us look at that shabda:

ਤਿਲੰਗ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੩
Ŧilang mėhlā 1 gẖar 3

Raag Tilang, the bani of First Nanak, house third

ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
Ik-oaʼnkār saṯgur parsāḏ.

There is only one all Pervading Akalpurakh, who is known with the blessings of the Satiguru.

Page 721-722

ਇਹੁ ਤਨੁ ਮਾਇਆ ਪਾਹਿਆ ਪਿਆਰੇ ਲੀਤੜਾ ਲਬਿ ਰੰਗਾਏ ॥
ਮੇਰੈ ਕੰਤ ਨ ਭਾਵੈ ਚੋਲੜਾ ਪਿਆਰੇ ਕਿਉ ਧਨ ਸੇਜੈ ਜਾਏ ॥੧॥
Ih ṯan mā-i-ā pāhi-ā pi-āre līṯ-ṛā lab rangā-e.
Merai kanṯ na bẖāvai cẖolṛā pi-āre ki-o ḏẖan sejai jā-e. ||1||

In essence: Oh dear! This body is attached to Maya and colored in greed; you, my Spouse Prabh, are not pleased with my impure body, how can I, your bride, be with you, my Spouse?

ਹੰਉ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ਮਿਹਰਵਾਨਾ ਹੰਉ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ॥
ਹੰਉ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ਤਿਨਾ ਕੈ ਲੈਨਿ ਜੋ ਤੇਰਾ ਨਾਉ ॥
ਲੈਨਿ ਜੋ ਤੇਰਾ ਨਾਉ ਤਿਨਾ ਕੈ ਹੰਉ ਸਦ ਕੁਰਬਾਨੈ ਜਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
Haʼn-u kurbānai jā-o miharvānā haʼn-u kurbānai jā-o.
Haʼn-u kurbānai jā-o ṯinā kai lain jo ṯerā nā-o.
Lain jo ṯerā nā-o ṯinā kai haʼn-u saḏ kurbānai jā-o. ||1|| Rahā-o.

Oh, Merciful Akalpurakh! I sacrifice to you repeatedly. I sacrifice also to those, who utter your name; yes, I sacrifice to those, who utter your name. Pause.

 How the body can be worth pleasing Akalpurakh spouse? The answer follows:

ਕਾਇਆ ਰੰਙਣਿ ਜੇ ਥੀਐ ਪਿਆਰੇ ਪਾਈਐ ਨਾਉ ਮਜੀਠ ॥
ਰੰਙਣ ਵਾਲਾ ਜੇ ਰੰਙੈ ਸਾਹਿਬੁ ਐਸਾ ਰੰਗੁ ਨ ਡੀਠ ॥੨॥
Kā-i-ā rańaṇ je thī-ai pi-āre pā-ī-ai nā-o majīṯẖ.
Rańaṇ vālā je rańai sāhib aisā rang na dīṯẖ. ||2||

If this body becomes dyer’s vat and the permanent color of Prabh’s love (name) is put in it, Prabh, the dyer, intensifies the color, then this body will have such a color of His love that it would appear as it has been never seen before (It will never fade).

ਜਿਨ ਕੇ ਚੋਲੇ ਰਤੜੇ ਪਿਆਰੇ ਕੰਤੁ ਤਿਨਾ ਕੈ ਪਾਸਿ ॥
ਧੂੜਿ ਤਿਨਾ ਕੀ ਜੇ ਮਿਲੈ ਜੀ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਕੀ ਅਰਦਾਸਿ ॥੩॥
Jin ke cẖole raṯ-ṛe pi-āre kanṯ ṯinā kai pās.
Ḏẖūṛ ṯinā kī je milai jī kaho Nānak kī arḏās. ||3||

Oh dear! Those persons who are totally drenched in the love of their Spouse Prabh have their Spouse. Nanak prays to have the dust of feet of such persons (Humbly seeks their company).

ਆਪੇ ਸਾਜੇ ਆਪੇ ਰੰਗੇ ਆਪੇ ਨਦਰਿ ਕਰੇਇ ॥
ਨਾਨਕ ਕਾਮਣਿ ਕੰਤੈ ਭਾਵੈ ਆਪੇ ਹੀ ਰਾਵੇਇ ॥੪॥੧॥੩॥
Āpe sāje āpe range āpe naḏar kare-i.
Nānak kāmaṇ kanṯai bẖāvai āpe hī rāve-e. ||4||1||3||

Our Spouse, Ekankar, creates; by bestowing grace, He drenches the brides (the mortals) in His love. Oh Nanak! If the soul bride becomes pleasing to her Spouse, Ekankar, He causes her to enjoy His company.

                         See how the Guru connects the followers to Akalpurakh through remembering His name. Thus he connects us with the Creator who created the worlds;the different people have given Him different names; nonetheless, the Creator remains the same. The Guru prioritizes the Creator to all other worldly Devtas or Devis, Avataras, because the origin of all is Him. According to the Guru, the Sikhs, by keeping the Creator in their hearts, should live in this world, behave with the world, and earn their living. Living here by eliminating one’s ego through the Creator’s memory is the most important task of a Sikh, because all the conflicts and animosity seen in this world are triggered by the ego. Therefore, we should remember Him with any name; however, it is important to get rid of our ego through His memory. That is the other reason that the Guru advises us to stay away from the religious rites and hypocritical acts, and those hypocrites who promote such kinds of ritualism disconnect the ignorant public from the Creator. 

Wishes

Gurdeep Singh

www.gursoch.com

The Guru And The Creator - ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੇ ਕਰਤਾਰ

www.gursoch.com

(Its English version is at the end)

ਗੁਰਬਾਣੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਗੁਰੂ ਬਿਨਾਂ ਸੰਸਾਰੀ ਮਾਇਆ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ  ਇਸ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪਤਾ ਪਾਕੇ ਜੀਉਣਾ  ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਉਹ  ਗਿਆਨ ਹੈ ਜੋ ਓਹੋ ਗੁਰੂ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਦੇਹਧਾਰੀ ਹੋਕੇ ਵੀ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮਿਕ  ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ| ਆਓ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜਰਾ ਵਿਚਾਰੀਏ | ਪਹਿਲਾ ਨੁਕਤਾ ਹੈ: ਗੁਰੂ ਬਿਨ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਭਾਵ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦਾ ਗਿਆਨ ਦਰਅਸਲ ਗੁਰੂ ਹੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਕੇ ਰਹਿਣ ਦਾ ਤਜੁਰਬਾ ਹੈ | ਗੁਰੂ ਬਚਨ ਹੈ ਅੰਗ ੪੬9   ਉੱਤੇ : ਮਃ ੧ ॥ ਕੁੰਭੇ ਬਧਾ ਜਲੁ ਰਹੈ ਜਲ ਬਿਨੁ ਕੁੰਭੁ ਨ ਹੋਇ ॥ ਗਿਆਨ ਕਾ ਬਧਾ ਮਨੁ ਰਹੈ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਹੋਇ ॥੫॥ {ਪੰਨਾ 469} ਅਰਥ: (ਜਿਵੇਂ) ਪਾਣੀ ਘੜੇ (ਆਦਿਕ ਭਾਂਡੇ) ਵਿਚ ਹੀ ਬੱਝਾ ਹੋਇਆ (ਭਾਵ, ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਇਕ ਥਾਂ) ਟਿਕਿਆ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, (ਤਿਵੇਂ) (ਗੁਰੂ ਦੇ) ਗਿਆਨ (ਭਾਵ, ਉਪਦੇਸ਼) ਦਾ ਬੱਝਾ ਹੋਇਆ ਹੀ ਮਨ (ਇਕ ਥਾਂ) ਟਿਕਿਆ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ, (ਭਾਵ, ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਲ ਨਹੀਂ ਦੌੜਦਾ) । (ਜਿਵੇਂ) ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਘੜਾ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦਾ (ਤਿਵੇਂ) ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਗਿਆਨ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।4। (ਅਰਥ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ)

ਨੁਕਤਾ ਦੂਸਰਾ ਗੁਰੂ ਤੇ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਇੱਕਮੁਕਤਾ ਬਾਰੇ| ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਸ ਦਾ ਉੱਤਰ ਦੇਂਦੇ ਹਨ  ੯੪੩ ਉੱਤੇ : ਅਨਹਤ ਸੁੰਨਿ ਰਤੇ ਸੇ ਕੈਸੇ ॥ ਜਿਸ ਤੇ ਉਪਜੇ ਤਿਸ ਹੀ ਜੈਸੇ ॥ ਅਰਥ :ਅਫੁਰ ਅਵਸਥਾ (ਪ੍ਰਭਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ) ਵਿਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਬੰਦੇ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?  ਇਸ ਦਾ ਉੱਤਰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਰਗੇ ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਹ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਨ।

ਜੋ ਨੁਕਤਾ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਭਜੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਬੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਕਿਹੋ ਜਹੇ ਹਨ ? ਜਵਾਬ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਭ ਜੀ  ਵਰਗੇ  ਹੀ ਉਹ ਨਿਡਰ, ਨਿਰਵੈਰ ਅਤੇ ਨਿਰਲੇਪ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ| ਅਜਿਹੇ ਇਨਸਾਨ ਹੀ ਗੁਰੂ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ  ਜੋ ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਹਨ , ਨਿਰਵੈਰ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ ਆਪ ਹੀ ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਡਬੋ ਦੇਂਦੇ ਹਨ |ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ, ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਸਲੀ ਗੁਰੂ ਉੱਤੇ ਤਿੰਨ ਸ਼ਬਦ  ਇੱਕਠੇ  ਹੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਜਿਨਾਂ ਵਿਚੋਂ  ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਮੈਂ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਾਂਗਾ | ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਭਜੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿਰਫ ਸਭ ਕੁਝ ਜੋ ਅਸੀਂ ਆਸ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋਲੋਂ ਹੀ ਮੰਗਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ? ਗੁਰਬਾਣੀ ਆਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਅਰਦਾਸ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸਨਮੁਖ ਰੱਖਕੇ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਕੋਲੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ; ਵੇਖੋ ਚੌਥੇ  ਗੁਰੂ ਕਿਵੇਂ ਸੌਖੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅੰਗ ੯੧ ਉੱਤੇ :ਪਉੜੀ ॥ ਕੀਤਾ ਲੋੜੀਐ ਕੰਮੁ ਸੁ ਹਰਿ ਪਹਿ ਆਖੀਐ ॥ ਕਾਰਜੁ ਦੇਇ ਸਵਾਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੁ ਸਾਖੀਐ ॥ ਸੰਤਾ ਸੰਗਿ ਨਿਧਾਨੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਚਾਖੀਐ ॥ ਭੈ ਭੰਜਨ ਮਿਹਰਵਾਨ ਦਾਸ ਕੀ ਰਾਖੀਐ ॥ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਅਲਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਲਾਖੀਐ ॥੨੦॥ {ਪੰਨਾ 91}

ਅਰਥ: ਜੇਹੜਾ ਕੰਮ ਤੋੜ ਚਾੜ੍ਹਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਦੀ (ਪੂਰਨਤਾ ਲਈ) ਪ੍ਰਭੂ ਕੋਲ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, (ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ) ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਰਾਹੀਂ ਸਦਾ-ਥਿਰ ਪ੍ਰਭੂ ਕਾਰਜ ਸਵਾਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਨਾਮ-ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਨਾਮ-ਜਲ ਚੱਖ ਸਕੀਦਾ ਹੈ। (ਸੋ ਇਹ ਬੇਨਤੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਕਿ) ਹੇ ਡਰ ਨਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਦਇਆ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਰੀ! ਦਾਸ ਦੀ ਲਾਜ ਰੱਖ ਲੌ। ਹੇ ਨਾਨਕ! (ਇਸ ਤਰ੍ਹ੍ਹਾਂ) ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਸਿਫ਼ਤਿ-ਸਾਲਾਹ ਕੀਤਿਆਂ ਅਲੱਖ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ ਸਾਂਝ ਪਾ ਲਈਦੀ ਹੈ। 20। (ਅਰਥ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ)

ਗੁਰੂ ਜੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਮੰਨ ਲਵੋ ਕਈ ਸਿਆਣੇ 'ਸਾਖੀਐ ' ਦਾ ਅਰਥ ਸਿਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ; ਗੱਲ ਇੱਕੋ ਹੈ ਕਿ ਅਰਦਾਸ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਕੋਲ ਕਰੋ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕੁਝ ਆਖਣ ਲੱਗਿਆਂ ਪ੍ਰਭਜੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁਲਣਾ ਕਿਉਂਕਿ:

 ਜਗਤੁ ਭਿਖਾਰੀ ਫਿਰਤੁ ਹੈ ਸਭ ਕੋ ਦਾਤਾ ਰਾਮੁ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਮਨ ਸਿਮਰੁ ਤਿਹ ਪੂਰਨ ਹੋਵਹਿ ਕਾਮ ॥੪੦॥ (੧੪੨੮)    

 ਅਰਥ :ਜਗਤ ਮੰਗਤਾ  ਭਟਕਦਾ ਫਿਰਦਾ ਹੈ |ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਦਾਤਾਂ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆਪ ਹੈ। ਹੇ ਨਾਨਕ! ਆਖ– ਹੇ ਮਨ! ਉਸ ਦਾਤਾਰ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਕਰ, ਤੇਰੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਸਫਲ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ।40।

ਇਸ ਲਈ ਗੁਰੂ ਗਿਆਨ ਦਾ ਦਾਤਾ ਹੈ; ਪ੍ਰਭਜੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੈ | ਆਪਣੀ ਅਰਦਾਸ ਉਸ ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਸਨਮੁਖ ਰੱਖਕੇ ਕਰੋ ਜੋ ਕਰਤਾਰ ਜੀ  ਦਾ ਹੀ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ, ਪਰ ਚੇਤੇ ਰੱਖਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿ ਸਭਨਾ ਦਾ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਵੀ, ਦਾਤਾ ਇੱਕ ਹੀ ਹੈ ,ਉਹ ਹੈ ਕਰਤਾਰ ਜੀ | ਮੈਂ  ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ   ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹਾਂ  ਕਿ ਜਿਸ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਜੀ ਜੋੜਦੇ ਹਨ, ਉਨਾਂ ਨੂੰ ਭੁਲਾਕੇ ਸਿਰਫ ਗੁਰੂਜੀ ਤੀਕ ਹੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਧਾ ਬੰਦ ਕਰ ਛੱਡਣੀ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਮੱਤ ਵਿਰੋਧੀ ਧਰਨਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਇਹ ਵਤੀਰਾ ਸਾਨੂੰ ਬੁੱਤ ਪ੍ਰਸਤਾਂ ਦੀ ਕਤਾਰ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ | ਇਹ ਸਾਡਾ ਟੀਸੀ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਡਿਗਣਾ ਹੀ ਹੈ, ਕਿਓਂਕਿ ਜਦੋਂ ਰੱਬ ਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਰਾਹਗੀਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਦਾਤ ਦਿੱਤੀ, ਤਦ ਸਾਡੇ ਵਰਗਾ ਅਕ੍ਰਿਤਘਣ ਹੋਰ ਕੌਣ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?

ਹੇਠਲੇ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਵੱਡਿਆਈ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ  ਦਾਤ ਹਨ  ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੂਰਤ ਪ੍ਰਭਜੀ ਵਿੱਚ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਕੇ ਉਹ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਵਾਂਗ ਹੀ ਨਿਰਲੇਪ, ਨਿਡਰ ਅਤੇ ਨਿਰਵੈਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ; ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਖੁਦ ਗੁਰੂ ਪਰਮੇਸ਼ਰ  ਦੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ  ਪ੍ਰਭਜੀ ਹੀ ਦਾ ਰੂਪ ਬਣ ਗਏ, ਪਰ  ਉਹ ਪ੍ਰਭੂ ਦੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ  ਇੱਕ ਦਾਤ ਹੀ ਰਹੇ | ਇਸਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ  ਭਾਵੇਂ  ਦਾਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਤੇ ਸਭਨਾ ਦੇ ਸਿਰਫ ਪ੍ਰਭਜੀ ਹੀ ਹਨ|

ਇਸ ਦਾ ਤੱਤ ਇਹ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੀ ਮੱਤ ਨੂੰ ਪਿਛੇ ਰੱਖਕੇ, ਗੁਰੂ ਨੂੰ ਹੀ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦਾ ਰੂਪ ਮੰਨੋਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਨੇ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਣ ਦਾ ਜੋ ਤਰੀਕਾ ਦੱਸਣਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨੂੰ  ਵੀ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੈ ਗੁਰਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ| ਗੁਰੂ ਇੱਕ ਵਾਤਾਵਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਆਪਣੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਰਾਹੀਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰੱਬ ਜੀ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਤਰੰਗ ਬੁਲੰਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ,ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ| ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜਿਸ ਕੋਲੋਂ ਰੱਬ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ  ਜਾਚ ਸਿੱਖੀ ਜਾ ਸਕੇ| ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੇਵਕ ਨੂੰ ਉਸ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਦੇਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮਾਇਆ ਦਾ ਵੀ ਉਸ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਕਿਓਂਕਿ ਸੇਵਕ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਖਿੜ੍ਹਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ |

ਆਓ  ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰੀਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਕੇ ਕਈ ਸਿੱਖ ਬੁੱਤਪ੍ਰਸਤੀ ਵੱਲ ਝੁਕਣ ਦੀ ਗਲਤੀ ਕਰ ਬੈਠਦੇ ਹਨ:

ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ॥ ਗੁਰੁ ਮੇਰੀ ਪੂਜਾ ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦੁ ॥ ਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰੁ ਭਗਵੰਤੁ ॥ ਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਦੇਉ ਅਲਖ ਅਭੇਉ ॥ ਸਰਬ ਪੂਜ ਚਰਨ ਗੁਰ ਸੇਉ ॥੧॥ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨਾਹੀ ਮੈ ਥਾਉ ॥ ਅਨਦਿਨੁ ਜਪਉ ਗੁਰੂ ਗੁਰ ਨਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ ਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਗਿਆਨੁ ਗੁਰੁ ਰਿਦੈ ਧਿਆਨੁ ॥ ਗੁਰੁ ਗੋਪਾਲੁ ਪੁਰਖੁ ਭਗਵਾਨੁ ॥ ਗੁਰ ਕੀ ਸਰਣਿ ਰਹਉ ਕਰ ਜੋਰਿ ॥ ਗੁਰੂ ਬਿਨਾ ਮੈ ਨਾਹੀ ਹੋਰੁ ॥੨॥ ਗੁਰੁ ਬੋਹਿਥੁ ਤਾਰੇ ਭਵ ਪਾਰਿ ॥ ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਜਮ ਤੇ ਛੁਟਕਾਰਿ ॥ ਅੰਧਕਾਰ ਮਹਿ ਗੁਰ ਮੰਤ੍ਰੁ ਉਜਾਰਾ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਸੰਗਿ ਸਗਲ ਨਿਸਤਾਰਾ ॥੩॥ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਈਐ ਵਡਭਾਗੀ ॥ ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਦੂਖੁ ਨ ਲਾਗੀ ॥ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਨ ਮੇਟੈ ਕੋਇ ॥ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਸੋਇ ॥੪॥੭॥੯॥ (864)

ਅਰਥ: ਹੇ ਭਾਈ! ਮੇਰਾ) ਗੁਰੂ (ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਹੀ) ਮੇਰੇ ਵਾਸਤੇ (ਦੇਵ-) ਪੂਜਾ ਹੈ, (ਮੇਰਾ) ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ (ਦਾ ਰੂਪ) ਹੈ। ਮੇਰਾ ਗੁਰੂ ਪਰਮਾਤਮਾ (ਦਾ ਰੂਪ) ਹੈ, ਗੁਰੂ ਬੜੀ ਸਮਰਥਾ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਗੁਰੂ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਰੂਪ ਪ੍ਰਭੂ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਰੂਪ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਜਿਸ ਦਾ ਭੇਤ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਗੁਰ-ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਪੂਜਦੀ ਹੈ।੧।

ਹੇ ਭਾਈ! ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚੋਂ ਬਚਣ ਲਈ) ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੁੱਝਦਾ (ਜਿਸ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲੈ ਸਕਾਂ। ਸੋ) ਮੈਂ ਹਰ ਵੇਲੇ ਗੁਰੂ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਜਪਦਾ ਹਾਂ (ਗੁਰੂ ਦੀ ਓਟ ਤੱਕੀ ਬੈਠਾ ਹਾਂ) ।੧।ਰਹਾਉ।

ਹੇ ਭਾਈ! ਗੁਰੂ ਹੀ ਮੇਰੇ ਵਾਸਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਚਰਚਾ ਹੈ, ਗੁਰੂ (ਸਦਾ ਮੇਰੇ) ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਟਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਹੀ ਮੇਰੀ ਸਮਾਧੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਉਸ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ ਜੋ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਹੈ ਅਤੇ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦਾ ਪਾਲਣਹਾਰ ਹੈ। ਮੈਂ (ਆਪਣੇ) ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ (ਸਦਾ) ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਹੋਰ ਆਸਰਾ ਨਹੀਂ ਸੁੱਝਦਾ।੨।

ਹੇ ਭਾਈ! ਗੁਰੂ ਜਹਾਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਸੰਸਾਰ-ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆਂ ਜਮਾਂ (ਦੇ ਡਰ) ਤੋਂ ਖ਼ਲਾਸੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। (ਮਾਇਆ ਦੇ ਮੋਹ ਦੇ) ਘੁੱਪ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੀ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦਾ) ਚਾਨਣ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੀ ਸੰਗਤਿ ਵਿਚ ਰਿਹਾਂ ਸਾਰੇ ਜੀਵਾਂ ਦਾ ਪਾਰ-ਉਤਾਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।੩।

ਹੇ ਭਾਈ! ਵੱਡੀ ਕਿਸਮਤ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਗੁਰੂ ਮਿਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਰਨ ਪਿਆਂ ਕੋਈ ਦੁੱਖ ਪੋਹ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। (ਜਿਸ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ) ਗੁਰੂ ਦਾ ਸ਼ਬਦ (ਵੱਸ ਪਏ ਉਸ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ) ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ (ਆਤਮਕ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਜਾਰੇ ਨੂੰ) ਮਿਟਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਹੇ ਭਾਈ! ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ।੪।੭।੯।(ਅਰਥ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਹਨ)

ਇਥੇ ਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ  ਗੁਰੂ ਦੀ ਪ੍ਰਭਜੀ ਨਾਲ ਬਣੀਂ ਇੱਕਮਿਕਤਾ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਰਦਿਆਂ ਇਹ ਨਾ ਭੁੱਲਿਆ ਜਾਵੇ  ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਤਾਂ ਅਜੂਨੀ ਹਨ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਅਭੇਧ ਹੋਏ ਗੁਰੂ ਉਨਾਂ ਦਾ ਸਿਰਫ  ਰੂਪ ਹੀ ਹਨ | “ ਸੋ ਮੁਖੁ ਜਲਉ ਜਿਤੁ ਕਹਹਿ ਠਾਕੁਰੁ ਜੋਨੀ ॥੩॥ (1136) ਅਰਥ: ਉਹ ਮੂੰਹ ਸੜ ਜਾਏ ਜੋ ਇਹ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਜਨਮ ਲੈਂਦਾ ਹੈ |” ਇਹ ਆਖਣਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਖੁਦ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਹਨ, ਸਾਨੂੰ ਮਨਮੱਤੀਏ ਬਣਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਹੀ ਤਾਂ ਹੁਕਮ  ਕਿ ਉਹ ਮੂੰਹ ਜਲ ਜਾਏ ਜੋ ਕਰਤਾਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਲੈਂਦਾ ਆਖਦਾ |ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਤਾਂ ਜਨਮ ਵਿੱਚ  ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇੰਝ ਬਿਆਨਿਆ ਹੈ "ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥"| ਇਹ ਵਾਕ  "ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਸੋਇ ॥“ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਸਾਨੂੰ ਚੇਤੇ ਰੱਖਣਾ ਅਤਿ ਜਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਤਾਂ ਜਨਮ ਲੈਂਦੇ ਹੀ ਨਹੀਂ| ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ  “ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਸੋਇ” ਲਿਖਕੇ ਸਾਨੂੰ  ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਹੁਕਮ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਜਨਮ ਮਰਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟਾਉਂਦੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਸਲ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਰਤਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕਮਿੱਕ ਹੋਏ  ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਹਨ; ਇਹ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲੋ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਹੋਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਹੋ ਭੇਧ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਸੀ "ਇਕ ਬਾਬਾ ਅਕਾਲ ਰੂਪ, ਦੂਜਾ ਰਬਾਬੀ ਮਰਦਾਨਾ|”

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ!
ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

The Guru And The Creator

 According to the Gurbani, without the Guru, the worldly Maya ocean is not crossed by being an indifferent to it. The Guru, being one with the Creator though having a body, becomes one with Him. Let us now ponder over these points. The first point is that the knowledge about the Creator is only known through the Guru who has experienced Him. The verses supporting this are on 469, SGGS:

ਮਃ ੧ ॥  ਕੁੰਭੇ ਬਧਾ ਜਲੁ ਰਹੈ ਜਲ ਬਿਨੁ ਕੁੰਭੁ ਨ ਹੋਇ ॥ 

ਗਿਆਨ ਕਾ ਬਧਾ ਮਨੁ ਰਹੈ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਗਿਆਨੁ ਨ ਹੋਇ ॥੫॥

Mėhlā 1. Kumbẖe baḏẖā jal rahai jal bin kumbẖ na ho-e.

Gi-ān kā baḏẖā man rahai gur bin gi-ān na ho-e. ||5||

First Nanak.

In essence: Water is contained in a pitcher, but without water, there can be no pitcher; in the same way, the mind remains stilled only if it is controlled by the divine knowledge; however, without the Guru, the divine knowledge is not obtained.
The second point is the Creator and the Guru’s becoming one with Him. On 943, SGGS, the writes about it:

ਅਨਹਤ ਸੁੰਨਿ ਰਤੇ ਸੇ ਕੈਸੇ ॥ ਜਿਸ ਤੇ ਉਪਜੇ ਤਿਸ ਹੀ ਜੈਸੇ ॥

Anhaṯ sunn raṯe se kaise. Jis ṯe upje ṯis hī jaise.

In essence: Those who are imbued with Akalpurakh become like Him from whom they emanated (have control over their nine sensory doors (organs) reach to a state of stillness/total state of calm/void).
So those who are imbued with the Creator, they adopt His qualities like to be indifferent toward the worldly Maya, beyond animosity and fearless, kind and loving. Only such people can guide others, but those who are already drowned in the Maya love, they drown their followers as well. In the context of the true Guru and his becoming one with Him, Fifth Nanak has written many shabdas, but we will look at one only which is on 864, SGGS. In this contest, it is important to remember that the prayer is supposed to be said to the Creator by invoking the Guru’s blessing in it. Fourth Nanak writes about it on 91, SGGS

ਪਉੜੀ ॥  ਕੀਤਾ ਲੋੜੀਐ ਕੰਮੁ ਸੁ ਹਰਿ ਪਹਿ ਆਖੀਐ ॥ 

ਕਾਰਜੁ ਦੇਇ ਸਵਾਰਿ ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੁ ਸਾਖੀਐ ॥  ਸੰਤਾ ਸੰਗਿ ਨਿਧਾਨੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਚਾਖੀਐ ॥ 

ਭੈ ਭੰਜਨ ਮਿਹਰਵਾਨ ਦਾਸ ਕੀ ਰਾਖੀਐ ॥   ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇ ਅਲਖੁ ਪ੍ਰਭੁ ਲਾਖੀਐ ॥੨੦॥

Pa-oṛī. Kīṯā loṛī-ai kamm so har pėh ākẖī-ai.

Kāraj ḏe-e savār saṯgur sacẖ sākẖī-ai. Sanṯā sang niḏẖān amriṯ cẖākẖī-ai.

Bẖai bẖanjan miharvān ḏās kī rākẖī-ai. Nānak har guṇ gā-e alakẖ parabẖ lākẖī-ai. ||20||

Stanza.

In essence: To accomplish one’s affair, one should pray to Har; the Satiguru testifies that Har will accomplish the affair. (Therefore) In the company of Har’s Sants, the treasure of Har’s name-nectar should be tasted. Har, the merciful and the destroyer of fear, preserves the honor of His servant. Oh Nanak! By singing His virtues, one can see Har, who is invisible.
It is important to know that the Giver of all is the Creator, who should not be ignored in any situation; please on 1428, the Guru says about it:

ਜਗਤੁ ਭਿਖਾਰੀ ਫਿਰਤੁ ਹੈ ਸਭ ਕੋ ਦਾਤਾ ਰਾਮੁ ॥ 

ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਮਨ ਸਿਮਰੁ ਤਿਹ ਪੂਰਨ ਹੋਵਹਿ ਕਾਮ ॥੪੦॥

Jagaṯ bẖikẖārī firaṯ hai sabẖ ko ḏāṯā rām.

Kaho Nānak man simar ṯih pūran hovėh kām. ||40||

In essence: The entire world is like a beggar; it is only Akalpurakh, who gives. Oh Nanak! Say this: oh mind! Contemplate Him so that your affairs are settled perfectly.
The Guru is the giver of the divine knowledge that connects us with the Creator and our prayer must be addressed to the Creator keeping our Guru in mind; if we ignore the Creator and start praying only to the Guru, we go against our own Guru’s teaching; I would rather consider it to be ungrateful to forget Him who has blessed us with the Guru.
In the following shabda, the importance to the Guru is given stating that the Guru must remain in our focus, because he is a form of the Creator; what he likes is liked by Him as well:

ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ॥  ਗੁਰੁ ਮੇਰੀ ਪੂਜਾ ਗੁਰੁ ਗੋਬਿੰਦੁ ॥  ਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਰੁ ਭਗਵੰਤੁ ॥

Gond mėhlā 5. Gur merī pūjā gur gobinḏ.  Gur merā pārbarahm gur bẖagvanṯ.

Raag Gond, the bani of Fifth Nanak

In essence: The Guru is my worship and my Guru is a form of Akalpurakh. My Guru is a form of Akalpurakh and the Guru is omnipotent.

ਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਦੇਉ ਅਲਖ ਅਭੇਉ ॥  ਸਰਬ ਪੂਜ ਚਰਨ ਗੁਰ ਸੇਉ ॥੧॥

Gur merā ḏe-o alakẖ abẖe-o.  Sarab pūj cẖaran gur se-o. ||1||

My Guru is a form of Akalpurakh, who is imperceptible and inscrutable. In utter humbleness, I am in the refuge the Guru, whom all people adorn.

ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਅਵਰੁ ਨਾਹੀ ਮੈ ਥਾਉ ॥  ਅਨਦਿਨੁ ਜਪਉ ਗੁਰੂ ਗੁਰ ਨਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

Gur bin avar nāhī mai thā-o.  An-ḏin japa-o gurū gur nā-o. ||1|| Rahā-o.

I don’t see any other place than the Guru (for help). I remember the Guru’s name day and night (It is about remembering the Guru with respect having faith in the Guru’s teaching, or to be the Guru’s follower strictly). Pause.

ਗੁਰੁ ਮੇਰਾ ਗਿਆਨੁ ਗੁਰੁ ਰਿਦੈ ਧਿਆਨੁ ॥  ਗੁਰੁ ਗੋਪਾਲੁ ਪੁਰਖੁ ਭਗਵਾਨੁ ॥

Gur merā gi-ān gur riḏai ḏẖi-ān.   Gur gopāl purakẖ bẖagvān.

The Guru has become my divine knowledge and I keep the Guru in my heart. The Guru is a form of Akalpurakh, who is all pervading and who cherishes all.

ਗੁਰ ਕੀ ਸਰਣਿ ਰਹਉ ਕਰ ਜੋਰਿ ॥  ਗੁਰੂ ਬਿਨਾ ਮੈ ਨਾਹੀ ਹੋਰੁ ॥੨॥

Gur kī saraṇ raha-o kar jor.  Gurū binā mai nāhī hor. ||2||

I remain in the Guru’s refuge in utter humbleness, because I don’t accept any other one’s support.

ਗੁਰੁ ਬੋਹਿਥੁ ਤਾਰੇ ਭਵ ਪਾਰਿ ॥  ਗੁਰ ਸੇਵਾ ਜਮ ਤੇ ਛੁਟਕਾਰਿ ॥

Gur bohith ṯāre bẖav pār.  Gur sevā jam ṯe cẖẖutkār.

The Guru is the boat to cross the dreadful world ocean; serving the Guru liberates the mortal from the fear of death.

ਅੰਧਕਾਰ ਮਹਿ ਗੁਰ ਮੰਤ੍ਰੁ ਉਜਾਰਾ ॥  ਗੁਰ ਕੈ ਸੰਗਿ ਸਗਲ ਨਿਸਤਾਰਾ ॥੩॥

Anḏẖkār mėh gur manṯar ujārā.  Gur kai sang sagal nisṯārā. ||3||

In the darkness of ignorance, the Guru’s teaching is a guiding light. With the Guru, all get saved.

ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਪਾਈਐ ਵਡਭਾਗੀ ॥  ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਦੂਖੁ ਨ ਲਾਗੀ ॥ 

ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਨ ਮੇਟੈ ਕੋਇ ॥  ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਸੋਇ ॥੪॥੭॥੯॥

Gur pūrā pā-ī-ai vadbẖāgī.  Gur kī sevā ḏūkẖ na lāgī.

Gur kā sabaḏ na metai ko-e.  Gur Nānak Nānak har so-e. ||4||7||9||

The perfect Guru is obtained with great luck. By following the Guru, the mortals do not suffer from pain, and no one can negate the effect of the Guru’s Shabda. Brother! Guru Nanak is himself a form of Akalpurakh (What Guru Nanak says is said by Akalpurakh).
 In the entire shabdas above about the Guru stresses on keeping faith in First Nanak and his teachings.
This is very important to understand that while realizing the Guru’s being one with the Creator, never ever forget that the Creator is above birth and death; therefore, the Guru being one with Him is only His form; what I am saying so? Here is the support I have taken from the Guru: ਸੋ ਮੁਖੁ ਜਲਉ ਜਿਤੁ ਕਹਹਿ ਠਾਕੁਰੁ ਜੋਨੀ ॥੩॥ So mukẖ jala-o jiṯ kahėh ṯẖākur jonī. ||3||(1136) Burn that mouth that says the Creator takes birth.” Saying that our Guru is the Creator makes us not the Guru’s followers but to be followers of our own minds, because the Guru has already ordered us to believe that the Creator doesn’t take birth or die and the one who says so must suffer. In the prelude of the Japji, the Guru explains that the Creator is one, His existence is real, He is omnipresent but an eternal; He is beyond birth, death, fear and animosity. And this verse "ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਨਾਨਕੁ ਹਰਿ ਸੋਇ ॥੪॥੭॥੯॥   doesn’t stop us following the Guru about what he says about the Creator; therefore, its real meaning is that the Guru Nanak is totally one with the Creator and His true form. Never forget what Bhai Gurdas says, “Ek Baba Akal roop, dooja rababi Mardana (There was Guru Nanak, a form of the Eternal Creator, and with him was Mardana, the Rabab player)”.
Wishes!
Gurdeep Singh

 

The Guru On The Pilgrimaging – ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਤੀਰਥਾਂ ਨੂੰ?

http://www.gursoch.com

(Its English version is at the end) 

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਤੀਰਥ ਉੱਤੇ ਦੱਸੇ ਵਿਚਾਰ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ਤਦ ਇਹ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੀਰਥਾਂ ਤੇ ਜਾਕੇ ਨਹਾਉਣ ਨੂੰ ਉਹ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਮਨ ਦੀ ਵਕਾਰਾਂ ਵਾਲੀ ਮੈਲ ਧੋਣ ਨੂੰ ਹੀ ਤੀਰਥ ਸਦਦੇ ਹਨ| ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਗੁਰੂਦਵਾਰਿਆਂ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇਹ ਸਮਝਕੇ  ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ  ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਹ ਜਰੂਰ ਉਥੇ ਜਾਣ| ਇਹ ਸੋਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕਿਸ ਨੇ ਪਾ ਦਿੱਤੀ, ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ| ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸੁਣਨੀ ਚਾਹੀਦੀ  ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਭ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਤਰਜੀਹ ਦੇਂਦਾ ਹਾਂ|  ਹਾਂ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗੁਰੂਧਾਮਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਦ ਗੱਲ ਹੋਰ ਹੈ; ਗੁਰੂ ਧਾਮਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਜਾਣਾ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਜਾਣ ਨੂੰ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਸਮਝਣਾ ਗਲਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਤੀਰਥ ਮਨ ਨੂੰ ਧੋਣ ਹੀ ਹੈ| ਦੱਖਣ ਗੁਰੂਧਾਮਾਂ ਤੇ ਜਾਣ ਦੀ  ਮੇਰੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਉਥੇ ਇੱਕ ਜੀਵ ਦੀ ਬਲੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੀਵ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇਣ ਦਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੀ ਹੈ| ਕਈ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਰਿਵਾਜ ਹੈ ਦੱਖਣ ਵਿਚ ; ਭਲਾਂ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਚੱਲ ਪਿਆ ? ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ, ਗੁਰੂ ਜੀ ੩੮ ਸਾਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਰਹੇ ਪਰ ਉਥੇ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਘਟੀਆ ਰਿਵਾਜ  ਹੈ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਜਿਥੇ ਸਿਰਫ ੪ ਵਰ੍ਹੇ ਰਹੇ ਉਥੇ ਇਹ ਰਿਵਾਜ ਕਿਵੇਂ ਪੈ ਗਿਆ? ਅੱਖਾਂ ਮੀਚਕੇ ਵੇਖੀ ਜਾਣਾ ਛੱਡਕੇ, ਸਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਤੇ ਲੱਗ ਰਹੇ ਦਾਗ ਵਿਰੁੱਧ ਅਵਾਜ ਉਠਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ; ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਜੇ ਸਿੱਖ ਉਥੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਾਸਤੇ  ਵੀ ਨਾ ਜਾਣ, ਤਦ ਉਥੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਿਕ ਮਾਇਆ ਘਟਦੀ ਵੇਖਕੇ, ਆਪੇ ਇੱਕ ਜੀਵ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇਣੀ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ | ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ, ਆਓ ਵੇਖੀਏ ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਤੀਰਥ ਦੇ ਅਸਲੀ ਅਰਥ ਸਮਝਾਏ ਹਨ; ਇਹ ਹੈ ਅੰਗ ੬੮੭:

ਤੀਰਥਿ ਨਾਵਣ ਜਾਉ ਤੀਰਥੁ ਨਾਮੁ ਹੈ ॥  

ਤੀਰਥੁ ਸਬਦ ਬੀਚਾਰੁ ਅੰਤਰਿ ਗਿਆਨੁ ਹੈ ॥  

Ŧirath nāvaṇ jā-o ṯirath nām hai.

 Ŧirath sabaḏ bīcẖār anṯar gi-ān hai.
  

ਅਰਥ ਨਿਚੋੜ: ਮੈਂ ਵੀ ਕਰਨ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਤੀਰਥ ਪਰ ਮੇਰਾ ਤੀਰਥ ਨਾਮ ਹੈ (ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ)   ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵਸਾਉਣਾ ਮੇਰਾ ਗਿਆਨ ਹੈ; ਇੰਝ ਇਹੋ ਮੇਰਾ ਤੀਰਥ ਹੈ |

ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਸਾਚਾ ਥਾਨੁ ਤੀਰਥੁ ਦਸ ਪੁਰਬ ਸਦਾ ਦਸਾਹਰਾ ॥  

ਹਉ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਕਾ ਸਦਾ ਜਾਚਉ ਦੇਹੁ ਪ੍ਰਭ ਧਰਣੀਧਰਾ ॥  

Gur gi-ān sācẖā thān ṯirath ḏas purab saḏā ḏasāhrā.

Ha-o nām har kā saḏā jācẖa-o ḏeh parabẖ ḏẖarṇīḏẖarā.
  

 ਗੁਰੂ ਗਿਆਨ ਹੀ ਸੱਚਾ ਤੀਰਥ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੋ ਮੇਰੇ ਪਵਿੱਤਰ ਦਿਨ ਹਨ, ਇੰਝ ਇਹੋ ਮੇਰਾ ਦੁਸਹਿਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ( ਹੋਰਾਂ ਵਾਂਗ ਮੈਨੂੰ ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਕਰਮ ਕਾਂਡਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਜਾਕੇ ਇਸ਼ਨਾਨ-ਤੀਰਥ- ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ)| ਹੇ  ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭ ਜੀਓ! ਮੈ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਮ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ|

ਸੰਸਾਰੁ ਰੋਗੀ ਨਾਮੁ ਦਾਰੂ ਮੈਲੁ ਲਾਗੈ ਸਚ ਬਿਨਾ ॥  

ਗੁਰ ਵਾਕੁ ਨਿਰਮਲੁ ਸਦਾ ਚਾਨਣੁ ਨਿਤ ਸਾਚੁ ਤੀਰਥੁ ਮਜਨਾ ॥੧॥  

Sansār rogī nām ḏārū mail lāgai sacẖ binā.  

Gur vāk nirmal saḏā cẖānaṇ niṯ sācẖ ṯirath majnā. ||1||

ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਬਿਨਾਂ ਸੰਸਾਰ ਵਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਬੜ ਰੋਗੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ  ਦਵਾਈ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਹੈ | ਗੁਰੂ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸ਼ਬਦ ਸਦਾਥਿਰੀ ਚਾਨਣ ਹਨ | ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸਹੀ  ਇਸ਼ਨਾਨ  ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਮਨ ਦਾ ) ਅਤੇ ਇਹੋ ਤੀਰਥ ਹੈ (ਮਨ ਦੀ ਮੈਲ ਤਾਰਨੀ ਹੈ; ਸਰੀਰ ਤਾਂ ਘਰੇ ਵੀ ਧੋ ਲਿਆ  ਜਾਂਦਾ ਹੈ)|

            ਭਲਾਂ ਇਹ ਮਨ ਦਾ ਤੀਰਥ ਹੁੰਦਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ ? ਅੰਗ ੪੯੧ ਤੇ  ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੱਸਦੇ ਕਿ ਇਹ ਮਨ ਤੀਰਥ ਕਿਵੇਂ ਬਣਦਾ ਹੈ?

            ਇਹੁ ਮਨੁ ਕਾਸੀ ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀਆ ਬੁਝਾਇ ॥

ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਤਿਸੁ ਸੰਗਿ ਰਹਹਿ ਜਿਨ ਹਰਿ ਹਿਰਦੈ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥੪॥

ਨਾਨਕ ਸਤਿਗੁਰ ਮਿਲਿਐ ਹੁਕਮੁ ਬੁਝਿਆ ਏਕੁ ਵਸਿਆ ਮਨਿ ਆਇ ॥

ਜੋ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਸਭੁ ਸਚੁ ਹੈ ਸਚੇ ਰਹੈ ਸਮਾਇ ॥੫॥੬॥੮॥

Ih man kāsī sabẖ ṯirath simriṯ saṯgur ḏī-ā bujẖā-e. 

Aṯẖsaṯẖ ṯirath ṯis sang rahėh jin har hirḏai rahi-ā samā-e. ||4|| 

Nānak saṯgur mili-ai hukam bujẖi-ā ek vasi-ā man ā-e. 

Jo ṯuḏẖ bẖāvai sabẖ sacẖ hai sacẖe rahai samā-e. ||5||6||8||

ਅਰਥ ਨਿਚੋੜ: ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਇਹ ਸਮਝਾ ਦਿੱਤਾ ਏ ਕਿ ਇਹ ਮਨ ਹੀ ਕਾਂਸੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਇੰਝ ਇਹ ਤੀਰਥ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਇਹੋ ਸਿਮ੍ਰਿਤਰੀਆਂ ਦਾ ਗਿਆਨ ਹੋ ਨਿਬੜਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਵੱਸ ਗਏ,  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਅਠਾਹਠ ਤੀਰਥ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ|ਹੇ ਨਾਨਕ!ਜਦੋਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀਦਾ ਹੈ ਤਦ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸਮਝ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਨ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿੱਚ ਟਿਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ|ਜੋ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਨੂੰ ਭਾਉਂਦਾ ਹੈ ਉਹੋ ਫੇਰ ਮਨ ਨੂੰ  ਠੀਕ ਲਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸੇ ਵਿੱਚ ਟਿਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ|

            ਹੁਣ ਵੇਖੋ ਗੁਰੂਜੀ ਤੀਰਥ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜੋ ਅੰਦਰ ਧੋਣ ਨਾਲੋਂ ਬਾਹਰਲਾ ਸਰੀਰ ਧੋ ਕੇ  ਪਵਿੱਤਰ ਹੋਏ ਸਮਝਦੇ ਹਨ; ਇਹ ਗੁਰੂ ਵਾਕ ੭੮੯ ਉੱਤੇ ਹਨ:

ਮਃ ੧ ॥ ਨਾਵਣ ਚਲੇ ਤੀਰਥੀ ਮਨਿ ਖੋਟੈ ਤਨਿ ਚੋਰ ॥

ਇਕੁ ਭਾਉ ਲਥੀ ਨਾਤਿਆ ਦੁਇ ਭਾ ਚੜੀਅਸੁ ਹੋਰ ॥

ਬਾਹਰਿ ਧੋਤੀ ਤੂਮੜੀ ਅੰਦਰਿ ਵਿਸੁ ਨਿਕੋਰ ॥

ਸਾਧ ਭਲੇ ਅਣਨਾਤਿਆ ਚੋਰ ਸਿ ਚੋਰਾ ਚੋਰ ॥੨॥

Mėhlā 1. 

Nāvaṇ cẖale ṯīrthī man kẖotai ṯan cẖor. 

Ik bẖā-o lathī nāṯi-ā ḏu-e bẖā cẖaṛī-as hor. 

Bāhar ḏẖoṯī ṯūmṛī anḏar vis nikor. 

Sāḏẖ bẖale aṇnāṯi-ā cẖor sė cẖorā cẖor. ||2||

ਅਰਥ ਨਿਚੋੜ: ਤੀਰਥ ਨਾਹਣ ਤਾਂ ਚੱਲ ਪਏ ਪਰ ਮਨ ਖੋਟੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਦਰ ਵਿਕਾਰ ਰੂਪੀ  ਚੋਰ ਛੁਪੇ ਬੈਠੇ ਹਨ|  ਨਹਾਉਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਬਾਹਰਲੀ ਮੈਲ ਤਾਂ ਉਤਰ ਗਈ, ਪਰ ਅੰਦਰਲੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਹੋਰ ਲੱਗ ਗਈ  ਭਾਵ ਅੰਦਰ ਮੈਲ ਘਟੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਵੱਧ ਗਈ (ਦੋਗਲੇ ਵਤੀਰੇ ਨਾਲ) ਜਿਵੇਂ  ਜੇ ਤੂਮੜੀ  ਨੂੰ ਧੋਤਾ ਵੀ ਜਾਵੇ ਤਦ ਵੀ  ਉਸ ਅੰਦਰਲੀ ਕੁੜੱਤਣ  ਨਹੀਂ  ਜਾਂਦੀ|  ਇਸ ਲਈ ਮਾਇਆ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਭਲੇ ਇਨਸਾਨ (ਸਾਧ) ਬਿਨ ਤੀਰਥ ਕਰਿਆਂ ਹੀ ਚੰਗੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਚੋਰ ਤੀਰਥ ਨਹਾਕੇ  ਵੀ ਚੋਰ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ|

            ਇਸ ਲਈ ਆਓ  ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਮੰਨਕੇ ਆਪਾਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਧੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ; ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੀਏ | ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਕਹਿਣ ਅਨੁਸਾਰ ਇੰਝ ਅਸੀਂ ਅਸਲੀ ਤੀਰਥ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਚਾਰੀ ਤੀਰਥਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਉਡਾਉਣ  ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ| ਗੁਰੂ ਜੀ ਮੁਤਾਬਿਕ ਮਨ ਧੋਣਾ ਸਾਡਾ ਤੀਰਥ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ| ਸਾਡੇ ਤੀਰਥਾਂ ਉੱਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀਆਂ ਬਲੀਆਂ ਦੇਣੀਆਂ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਤੁਹੀਣ  ਹੀ ਹੈ| ਇਸ ਲਈ ਦੱਖਣ ਦੇ ਗੁਰੁਧਮ ਉੱਤੇ ਜੀਵ ਦੀ ਬਲੀ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ |

The Guru On The Pilgrimaging

As we read the Guru’s words on the pilgrimaging, we clearly learn that it has no importance in his mind; instead, he emphasizes to clean the mind, which doesn’t need water of a special place. Then why the Sikhs are seen rushing to the Gurdwaras in Deccan thinking their Guru calls them to be there at least once in a life time? Who has put such a kind of thinking in their minds? I don’t know. Should we listen to what the Guru says or believe what some other people say? I would prefer the Guru to all. If the Sikhs just go there to see their Historical Gurdwaras, then it is alright, but if they deem it as a pilgrimage, it is not what the Gurbani says. I don’t go to see Gurdwaras in Deccan, because there they sacrifice an innocent goat every year, which is condemned in the Gurbani. Instead of watching silently such a kind of practice that brings blot on the Sikhi, the Sikhs should openly oppose it. For an example, if they don’t go there for one year in its protest, the administration of the Gurdwaras will stop sacrificing a life outright as they will notice the income going down. First let us look at a shabda that elaborates on the pilgrimaging on 687, SGGS:

ਤੀਰਥਿ ਨਾਵਣ ਜਾਉ ਤੀਰਥੁ ਨਾਮੁ ਹੈ ॥  

ਤੀਰਥੁ ਸਬਦ ਬੀਚਾਰੁ ਅੰਤਰਿ ਗਿਆਨੁ ਹੈ ॥

ਗੁਰ ਗਿਆਨੁ ਸਾਚਾ ਥਾਨੁ ਤੀਰਥੁ ਦਸ ਪੁਰਬ ਸਦਾ ਦਸਾਹਰਾ ॥  

ਹਉ ਨਾਮੁ ਹਰਿ ਕਾ ਸਦਾ ਜਾਚਉ ਦੇਹੁ ਪ੍ਰਭ ਧਰਣੀਧਰਾ ॥  

ਸੰਸਾਰੁ ਰੋਗੀ ਨਾਮੁ ਦਾਰੂ ਮੈਲੁ ਲਾਗੈ ਸਚ ਬਿਨਾ ॥  

ਗੁਰ ਵਾਕੁ ਨਿਰਮਲੁ ਸਦਾ ਚਾਨਣੁ ਨਿਤ ਸਾਚੁ ਤੀਰਥੁ ਮਜਨਾ ॥੧॥  

Ŧirath nāvaṇ jā-o ṯirath nām hai .

Ŧirath sabaḏ bīcẖār anṯar gi-ān hai.

Gur gi-ān sācẖā thān ṯirath ḏas purab saḏā ḏasāhrā.

Ha-o nām har kā saḏā jācẖa-o ḏeh parabẖ ḏẖarṇīḏẖarā.

Sansār rogī nām ḏārū mail lāgai sacẖ binā .

Gur vāk nirmal saḏā cẖānaṇ niṯ sācẖ ṯirath majnā. ||1||

In essence: I do pilgrimage-ablution, but my pilgrimage-ablution is Akalpurakh’s name; reflecting on the Guru’s shabda works as my ablution, because it fills me with the divine knowledge. The Guru’s divine knowledge is an eternal pilgrimage. For me, it is my ten auspicious days and the ever Dussehra. “Oh Akalpurakh! You are the Protector of the world! I beg from you only your name”. The world is inflicted with the Maya disease (Vices), but Akalpurakh’s name is its curing medicine. Without Akalpurakh, the Maya filth is attached to the mortals. The Guru’s teaching is pure; it enlightens the mind always, and reflecting on it is like doing ablution at a pilgrimaging place.

            Now read what the Guru says about those who go on pilgrimaging while keeping their minds filled with vices; it is on 789, SGGS:

ਮਃ ੧ ॥ ਨਾਵਣ ਚਲੇ ਤੀਰਥੀ ਮਨਿ ਖੋਟੈ ਤਨਿ ਚੋਰ ॥

ਇਕੁ ਭਾਉ ਲਥੀ ਨਾਤਿਆ ਦੁਇ ਭਾ ਚੜੀਅਸੁ ਹੋਰ ॥

ਬਾਹਰਿ ਧੋਤੀ ਤੂਮੜੀ ਅੰਦਰਿ ਵਿਸੁ ਨਿਕੋਰ ॥

ਸਾਧ ਭਲੇ ਅਣਨਾਤਿਆ ਚੋਰ ਸਿ ਚੋਰਾ ਚੋਰ ॥੨॥

Mėhlā 1.

Nāvaṇ cẖale ṯīrthī man kẖotai ṯan cẖor.

Ik bẖā-o lathī nāṯi-ā ḏu-e bẖā cẖaṛī-as hor.

Bāhar ḏẖoṯī ṯūmṛī anḏar vis nikor.

Sāḏẖ bẖale aṇnāṯi-ā cẖor sė cẖorā cẖor. ||2||

Slok of First Nanak.

In essence: People with wickedness in the minds and engrossed bodily in vices, go to pilgrimaging places to bathe. They clean one part of the filth-the bodily filth-but they get filth through their hypocritical acts. How can they become pure? Their nature is bitter (evil) as a gourd; if it is washed from outside, still within it remains the pure poison (bitterness); therefore, Har’s devotees are better off by not bathing on pilgrimaging places; good people remain good without ablutions and the thieves remain thieves even after doing the ablution.

            Real pilgrimage is cleaning the mind, because once it becomes pure by eradicating all the vices, it becomes a pilgrimaging place itself:

ਇਹੁ ਮਨੁ ਕਾਸੀ ਸਭਿ ਤੀਰਥ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀਆ ਬੁਝਾਇ ॥

ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਤਿਸੁ ਸੰਗਿ ਰਹਹਿ ਜਿਨ ਹਰਿ ਹਿਰਦੈ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥੪॥

Ih man kāsī sabẖ ṯirath simriṯ saṯgur ḏī-ā bujẖā-e.

Aṯẖsaṯẖ ṯirath ṯis sang rahėh jin har hirḏai rahi-ā samā-e. ||4||

When the Satiguru enables the follower to understand Har, his/her mind becomes a pilgrimage of Banaras and the knower of simiritis. Thus, the cleansed mind becomes equal to Sixty-eight pilgrimaging places as in it, Har dwells always.

            Let us follow the Guru and start cleaning our minds; with the Creator’s memory, let us get rid of our vices. By doing so, we will be doing the real pilgrimage then, and we will not need to go on the established pilgrimages, for according to the Guru, cleaning the mind is a real pilgrimage. If the innocent lives are sacrificed at our sacred Guru houses, it will be an insult to the Guru. The sacrifice being done at the Gurdwaras in Deccan must be stopped.

Wishes

G.Singh
www.gursoch.com

Our Duality And The Creator - ਸਾਡਾ ਦ੍ਵੈਤਪੁਣਾ ਤੇ ਏਕੰਕਾਰ

http://www.gursoch.com

(Its English version is at the end) 

          ਬਸ ਇੱਕ ਲਕੀਰ ਟੱਪਣ ਵਰਗਾ ਕੰਮ ਹੈ ਗੁਰੂ ਨਾਲ ਜੁੜਕੇ ਆਪਣੀ ਦ੍ਵੈਤਪੁਣੇ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦਾ ਤੇ ਚਾਰ ਚੁਫੇਰੇ ਫੈਲੇ ਰੱਬਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਗੁੱਮ ਹੋਕੇ ਜਿਉਣ ਦਾ; ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਸਾਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ  ਸਾਨੂੰ ਹਉਮੈ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਕਰਵਾ ਦੇਂਦੀ ਹੈ| ਆਓ ਇਸ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰੀਏ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਰਾਹੀਂ ਜੋ ਅੰਗ ੨੨੩ ਉੱਤੇ ਦਰਜ ਹੈ:

ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥ 

ਦੂਜੀ ਮਾਇਆ ਜਗਤ ਚਿਤ ਵਾਸੁ ॥ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਅਹੰਕਾਰ ਬਿਨਾਸੁ ॥੧॥

ਅਰਥ ਨਚੋੜ : ਸੰਸਾਰ ਆਪਣਾ ਚਿੱਤ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀਂ ਬੈਠਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਮਾਇਆ ਦੇ ਰੂਪ ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ  ਅਤੇ ਅਹੰਕਾਰ ਇਸ ਦਾ ਬਿਨਾਸ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ  ਹਨ| 

          ਚੇਤੇ ਰੱਖਣਾ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਨੂੰ ਭੁਲਾਕੇ ਜਿਉਣ ਉੱਤੇ ਕਿੰਤੂ  ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਅਕਾਲਪੁਰਖ  ਨੂੰ ਭੁਲਾਕੇ ਅਸੀਂ ਗਲਤ ਪਾਸੇ ਚਲਦੇ ਹਾਂ  ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਵਿੱਚ ਉਲਝੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੇ ਦੁਖਾਂ ਦਾ ਕਰਨ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ| ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਕੇ ਜਿਉਣਾ ਜੇ ਆ ਜਾਵੇ, ਤਦ  ਸਮਝ ਪੈ  ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਥਨ ਵਿਚ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਸਚਾਈ |

ਦੂਜਾ ਕਉਣੁ ਕਹਾ ਨਹੀ ਕੋਈ ॥ ਸਭ ਮਹਿ ਏਕੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥

        (ਅਸਲੀਅਤ ਹੋਰ ਹੈ) ਏਕੰਕਾਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਦੂਸਰਾ ਕੋਈ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ| ਓਹੋ ਪਵਿੱਤਰ ਏਕੰਕਾਰ ਜੀ ਸਭ ਵਿੱਚ ਰਚੇ ਹੋਏ ਹਨ |

          ਇਹ ਗੱਲ ਵਿਚਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਜੋ ਦਿਸਦਾ  ਹੈ, ਜੇ ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਭਜੀ ਹੀ ਹਨ, ਤਦ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਐਨੀ ਵਿਰੋਧਤਾ ਕਿਉਂ ਦਿਸਦੀ ਹੈ ? ਇੱਕ ਇਸ ਦਾ ਉੱਤਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੋਂ ਉਲਟ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਤੋਂ ਭਿੰਨ  ਹੀ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਸੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਹੀ  ਦਵੈਤ ਸੋਚ ਅਧੀਨ ਹਾਂ; ਭਾਵ ਅਸੀਂ ਸਭ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਹੀ, ਪਰ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਗਲਤਾਨ ਹਾਂ | ਅਧਿਆਮਕਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹੋ ਸਾਡਾ ਬਚਪਨਾ ਹੈ, ਕਿਓਂਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਲੈਕੇ ਵੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ  ਜਿਵੇਂ ਬੱਚਾ ਅੱਗ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਝਿਜਕਦਾ| ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਗੱਲ ਮੰਨ ਲਵੋਂ, ਪਰ ਮੈਂ ਨਾ ਮੰਨਾ, ਤਦ ਆਪਣਾ ਵਿਰੋਧ ਬਣਿਆ ਹੀ ਰਹੇਗਾ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਭਟਕਿਆ ਰਹਾਂਗਾ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਤਿਥੀ ਵਿਚ ਟਿਕ ਜੋਵੋਗੇ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਇੱਕਮਿਕਤਾ ਵਿਚ ਮਗਨ ਰਹੋਗੇ ; ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਲੀਆਂ ਊਣਤਾਈਆਂ ਲੱਭਣ ਵਿਚ ਅਟਕਿਆ ਰਹਾਂਗਾ; ਬਸ ਇਹੋ ਫਰਕ ਹੈ| ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਅਗਲੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ

ਦੂਜੀ ਦੁਰਮਤਿ ਆਖੈ ਦੋਇ ॥ ਆਵੈ ਜਾਇ ਮਰਿ ਦੂਜਾ ਹੋਇ ॥੨॥ 

          ਦੂਜਾ ਜੇ ਹੈ ਤਦ ਉਹ ਹੈ ਸਾਡੀ ਦੁਰਮਤਿ (ਦ੍ਵੈਤਪੁਣੇ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ), ਜੋ ਸਭ ਕੁਝ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਮਨੀਂ ਬੈਠੀ ਹੈ| ਇਸੇ ਕਾਰਣ ਇਨਸਾਨ ਆਉਂਦਾ ਜਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਅਤੇ ਮਰ ਕੇ ਫੇਰ ਦੂਜਾ ਹੋ ਨਿਬੜਦਾ ਹੈ | 

          ਭਾਵ ਇਹ ਕਿ  ਸਾਡੀ ਦੁਰਮਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਬਣੀ ਦਵੈਤ ਹੀ ਸਾਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਹੈਸੀਅਤ ਨਾਲ ਜੋੜ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜਨ  ਨਹੀਂ ਦੇਂਦੀ| ਮਾਇਆ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੇਡ ਸਮਝੋ; ਜੋ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਸਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਹ ਦਵੈਤ ਨੂੰ ਬਣਾਈ ਰੱਖੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਖੇਡ ਦਾ ਅਧਾਰ ਹੀ ਦ੍ਵੈਤਪੁਣਾ ਹੈ| ਜੋ ਇਸ ਭਰਮ ਨੂੰ ਸਮਝ ਗਿਆ, ਉਹ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਗਲਤਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗਾ ਅਤੇ ਕਦੇ  ਰੱਬ ਜੀ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਹੋਂਦ ਨਹੀਂ ਮਹਿਸੂਸੇਗਾ | ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਸਹਿਜ ਅਵਸਥਾ ਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਨਿਰਲੇਪ ਹੋਇਆਂ ਪਾਈਦੀ ਹੈ;  ਕਠਨ ਹੈ ਪਰ ਅਸੰਭਵ ਨਹੀਂ|  

ਧਰਣਿ ਗਗਨ ਨਹ ਦੇਖਉ ਦੋਇ ॥ ਨਾਰੀ ਪੁਰਖ ਸਬਾਈ ਲੋਇ ॥੩॥

          ਮੈਂਨੂੰ ਤਾਂ ਧਰਤੋਂ ਤੋਂ ਅਸਮਾਨ ਤੀਕ ਹਰ ਔਰਤ, ਮਰਦ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਬਸ ਉਸੇ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਜੀ ਹੀ ਦਿਸਦੇ ਹਨ|

          ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਿਲ ਦੀ ਉਸ ਸਹਿਜ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ  ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾਂ ਦਵੈਤ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਰੱਬ ਜੀ ਨਾਲ ਅਭੇਦਤਾ ਦਾ ਤਜੁਰਬਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ‘ਮੈਂ’ ਹੀ ਨਾ ਰਹੇ, ਤਦ ਦੂਸਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਕਿਵੇਂ ਰਹੇਗਾ ? ਔਰਤ ਅਤੇ ਮਰਦ ਵੱਖਰੇ ਨਹੀਂ ਭਾਵੇਂ ਦਿਸਣ ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹਨ; ਇਹ ਦੁਰਮਤ ਹੈ ਜੋ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਵੈਤ ਨਾਲ ਵੇਖਦੀ ਹੈ|   

ਰਵਿ ਸਸਿ ਦੇਖਉ ਦੀਪਕ ਉਜਿਆਲਾ ॥ ਸਰਬ ਨਿਰੰਤਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਬਾਲਾ ॥੪॥

          ਮੈਂ  ਚੰਦ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸੇ ਪ੍ਰਭਜੀ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਹੀ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ; ਮੈਂ  ਉਹੋ ਅਮਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਜੀ ਨੂੰ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ  ਵੱਸੇ  ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ|

        ਫੇਰ ਸਭ ਕੁਝ ਦਿਸਦਾ ਅਤੇ ਅਣਦਿਖਦਾ ਰੱਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਸਮਾਇਆ ਹੋਣ ਦਾ ਹੀ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਦ੍ਵੈਤਪੁਣਾ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਸਭ ਕੁਝ ਪਰਾਇਆ ਹੋਣ ਦਾ ਯਕੀਨ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਹੈ| ਦੂਜਾ ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਦਵੈਤ ਭਾਵਨਾ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਉਹ ਸਭ ਪ੍ਰਭਜੀ ਵੱਲ ਪਿੱਠ ਕਰਕੇ ਜਿਉਂਦੇ ਹਨ| ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਜੇ ਹੋਣ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦੱਸੇ ਆਤਮਕ ਸੱਚ ਤੋਂ ਲੱਖਾਂ ਮੀਲ ਦੂਰ| ਇਸੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕੁਝ ਇਨਸਾਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਰਾਹੀਂ ਦੁਰਮੱਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਦ ਵੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ|

ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਮੇਰਾ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥ ਸਤਿਗੁਰਿ ਮੋ ਕਉ ਏਕੁ ਬੁਝਾਇਆ ॥੫॥

          ਮਿਹਰ ਕਰਕੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਏਕੰਕਾਰ ਦਰਸਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਰਾ ਚਿੱਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ|

          ਇਹ ਦ੍ਵੈਤਪੁਣਾ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਉੱਤੇ ਚਲਦਿਆਂ ਖਤਮ ਕਰ ਸਕੀਦਾ ਹੈ; ਦੁਰਮੱਤ ਦ੍ਵੈਤਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਡਬੋ ਰੱਖਦੀ  ਹੈ, ਪਰ  ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਨਾਲ ਅਕਾਲਪੁਰਖ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਗੁਜਰਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨੰਦ ਹੀ ਅਨੰਦ ਬਣਿਆਂ  ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ|

ਏਕੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਤਾ ॥ ਦੂਜਾ ਮਾਰਿ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ॥੬॥

          ਗੁਰਮੁਖ ਗੁਰਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਦਵੈਤ  ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ  ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ (ਗੁਰਮੁਖ ਨੂੰ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਦੂਸਰਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ )| ਇੰਝ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰਸਾਏ ਰਸਤੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਕੇ ਜਿਉਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਹੈ, ਉੱਤੇ ਚਲਕੇ ਗੁਰਮੁਖ ਲੋਕ ਦਵੈਤ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰ  ਸਭ ਪਾਸੇ ਰੱਬ ਜੀ ਦੀਆਂ ਜੋਤਾਂ ਦਾ ਫਿਲਾਓ ਉਭਰਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ|

ਏਕੋ ਹੁਕਮੁ ਵਰਤੈ ਸਭ ਲੋਈ ॥ ਏਕਸੁ ਤੇ ਸਭ ਓਪਤਿ ਹੋਈ ॥੭॥

           (ਗੁਰਾਂ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਸੋਝੀ ਰਾਹੀਂ ) ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕੋ ਰੱਬ ਜੀ ਤੋਂ ਸਭ ਕੁਝ ਉਪਜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਜਹਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਹੀ ਚਲਦਾ ਹੈ|

          ਫੇਰ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਸ਼ੈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਧੀਨ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ; ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝ ਲਵੋ ਕਿ ਇਹ ਦ੍ਵੈਤਪੁਨ ਦਾ  ਅਹਿਸਾਸ ਵੀ ਉਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ  ਅਧੀਨ ਕਾਇਮ ਹੈ |

ਰਾਹ ਦੋਵੈ ਖਸਮੁ ਏਕੋ ਜਾਣੁ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣੁ ॥੮॥

          (ਇਸ ਕਰਕੇ) ਇਹ ਜਾਣ ਲਵੋ ਕਿ ਦੋ ਹੀ  ਰਸਤੇ ਹਨ (ਗੁਰਮੁਖਤਾ ਅਤੇ ਦੁਰਮਤਿ ਵਾਲਾ) ਪਰ ਮਾਲਕ  ਦੋਨਾਂ ਦੇ  ਇੱਕੋ ਰੱਬ ਜੀ ਹਨ | ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਰਾਹੀਂ ਰੱਬ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ|

          ਇਨਾਂ ਤੁਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਜੋ ਦੋ ਰਸਤੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਦੁਰਮਤਿ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਗੁਰਮੁਖਤਾ| ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦ੍ਵੈਤਪੁਨ ਕਾਇਮ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਦ੍ਵੈਤਪੁਨ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨਾਂ ਦੋਨਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਦੇ  ਮਲਿਕ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਹੀ ਹਨ| ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ ਅਤੇ ਦ੍ਵੈਤਪਣੇ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ ਸਿੱਖੋ|

ਸਗਲ ਰੂਪ ਵਰਨ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਏਕੋ ਸਾਲਾਹੀ ॥੯॥੫॥ 

          ਨਾਨਕ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਇੱਕੋ  ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੀ ਸਿਫਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਹੜੇ ਸਾਰੇ ਰੰਗਾ, ਸ਼ਕਲਾਂ  ਅਤੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਹਨ|

          ਜੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਰੱਬ ਜੀ ਹੋਰਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਅਭਿਨਤਾ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦੇ, ਤਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ  ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੇ ਰਾਹ ਚਲਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਵੇਖਦੇ? ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਦੀ ਹੀ ਸਿਫਤ ਕਰੋ ਜੋ ਹਰ ਥਾਂ, ਹਰ ਸ਼ੈ ਤੇ ਜੀਵ ਵਿੱਚ  ਸਮਾਏ ਹੋਏ ਹਾਜਰ ਨਾਜਰ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ| ਗੁਰੂ ਜੀ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਦੇ ਬਣਾਏ ਦ੍ਵੈਤਪੁਣੇ ਦੇ ਅਸੂਲ ਨੂੰ ਸਮਝਕੇ ਤੇ  ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਕੇ, ਪ੍ਰਭਜੀ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਬਣਾਈ ਅਪਣੀ ਹਸਤੀ ਨੂੰ ਤੋੜਕੇ ਜਿਉਣ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂਕਿ ਮਾਇਆ ਦੀ ਦੇਣ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲਕੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਸਿਫਤ ਸਲਾਹ ਰਾਹੀਂ ਉਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋਇਆ ਜਾ ਸਕੇ| ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਵਿਚ ਅਭੇਦ ਹੋਕੇ ਜੀਣਾ ਹੀ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਆਖਰੀ ਮੰਤਵ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖੀ ਵਿਚ ਕਰਤਾਰ ਜੀ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਨੁਮਾ ਪਿਆਰ ਪਾਉਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਹੈ, ਭਾਵ ਇਹ ਸੋਚਣਾ ਕਿ ਇਹ ਕੰਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਦ ਅਸੀਂ ਐਨੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਫਤ ਕਰਾਂਗੇ ਵਗੈਰਾ ਵਗੈਰਾ | 

ਸ਼ੁਭ ਇੱਛਾਵਾਂ!

ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ

Our Duality And The Creator

          It is just like crossing a line to get attached to the Guru to eliminate duality and getting saturated in the love of Prabh who is all pervading. This act alone attaches us with religious and ethical feelings and breaks us away from the ego we are enveloped in. Let us ponder over this shabda of the Guru on 223, SGGS:

ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥ 

ਦੂਜੀ ਮਾਇਆ ਜਗਤ ਚਿਤ ਵਾਸੁ ॥ ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਅਹੰਕਾਰ ਬਿਨਾਸੁ ॥੧॥

Ga-oṛī mėhlā 1.

Ḏūjī mā-i-ā jagaṯ cẖiṯ vās. Kām kroḏẖ ahaʼnkār binās. ||1||

Raag Gaurhi, the bani of First Nanak.

In essence: The heart of the world is in Maya, and because of that, it gets ruined in lust, wrath, and conceit.

          Remember that the Guru doesn’t’ favor deserting the world, instead he questions our living without keeping His memory in our minds, because, according to him, we go astray as we start living forgetting Him by being indulged in the Maya pursuits. Thus, it becomes a cause of our pains and sufferings.

          This idea is expressed in the following verses:

ਦੂਜਾ ਕਉਣੁ ਕਹਾ ਨਹੀ ਕੋਈ ॥ ਸਭ ਮਹਿ ਏਕੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥ 

Ḏūjā ka-uṇ kahā nahī ko-ī. Sabẖ mėh ek niranjan so-ī. ||1|| Rahā-o.

          How can I say there is another one? There is none other than Akalpurakh; only He, the immaculate one, permeates all. Pause.

          Now this is to understand that if whatever we see is the Creator Himself, then why do we perceive so much conflicts in the world? A part of its answer lies in the first verses and the second one is this that unlike the Guru, we live in duality, because the base of Maya is duality; in other words, our source is only one: our Creator, but we are strongly convinced to have our separate existence than the Creator. As per the spiritualistic thought, our approach is immature, because after learning the reality from the Guru, we remain stuck with our own thoughts like a child who remains ready to touch the fire if not counselled. For example, if you believe in what the Guru says but I don’t, then our animosity will remain in existence; nonetheless, in this context I will remain in an exasperating situation but not you, since you will remain settle in a state of mind lacking duality. I will remain stuck in finding faults in you; however, you will remain engrossed in Prabh’s love; only this is the difference.

          This is the basic principle of the Sikhi that everything, life, place and beyond is the Creator Himself; obviously, Maya is here as per His ‘will’.

ਦੂਜੀ ਦੁਰਮਤਿ ਆਖੈ ਦੋਇ ॥ ਆਵੈ ਜਾਇ ਮਰਿ ਦੂਜਾ ਹੋਇ ॥੨॥ 

Ḏūjī ḏurmaṯ ākẖai ḏo-e. Āvai jā-e mar ḏūjā ho-e. ||2||

          It is the bad-intellect that causes the mortal to say that Akalpurakh’s creation is separate from Him; because of that bad thinking, the mortal comes and goes and remains separated (from Him).

          It means that our tainted intellect retains our duality of being a separate existence from the Creator and doesn’t let us get coupled with Him. Deem it as a game of Maya; whoever got possessed with it will keep duality intact, because its base is Maya; however, the one who comprehends this illusion will not embrace duality; thus, one will never accept one’s separate existence from Him. This state of mind is attained through drenching in His love; it is very difficult but not impossible.

           Above, it is made clear that those ones, who think that the Creator is totally separate from His creation, are in the duality. It is the mortal’s duality or faith, in other than the Creator that puts him/her on a wrong path. To realize the above idea, let’s understand the word, “ਦੋਇ /Doe”. It is explained in the following:

ਧਰਣਿ ਗਗਨ ਨਹ ਦੇਖਉ ਦੋਇ ॥ ਨਾਰੀ ਪੁਰਖ ਸਬਾਈ ਲੋਇ ॥੩॥ 

Ḏẖaraṇ gagan nah ḏekẖ-a-u ḏo-e. Nārī purakẖ sabā-ī lo-e. ||3||

          I don’t see any other than Him on the earth or the sky; Akalpurakh permeates the women, the men, and the entire universe.

          Above the Guru expresses that state of mind in which the duality is ended and an experience of being one with Akalpurakh is realized, because when the sense of ‘I’ is gone, then how a sense of being separate from Him can exist? There is no difference between a woman and a man though they look different; it is our ill intellect that makes us see them separate.

ਰਵਿ ਸਸਿ ਦੇਖਉ ਦੀਪਕ ਉਜਿਆਲਾ ॥ ਸਰਬ ਨਿਰੰਤਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਬਾਲਾ ॥੪॥ 

Rav sas ḏekẖ-a-u ḏīpak uji-ālā. Sarab niranṯar parīṯam bālā. ||4||

          I see the light of the Sun and the Moon, but I see the young (ever fresh and evergreen) beloved Akalpurakh present in all.

        All what is seen or unseen motivates us to see Him present all over; nonetheless, duality makes a person realize to be of a separate being than the Creator. The other truth is this that those who live in duality have turned their backs toward Prabh. They live under it and remain far away from Him. In this context, it should be realized that if a few people succeed in eliminating their feelings of duality, still the worldly conflicts will stay. Throughout this Shabda, the Guru keeps identifying Him in all: everything and everywhere.

ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਮੇਰਾ ਚਿਤੁ ਲਾਇਆ ॥ ਸਤਿਗੁਰਿ ਮੋ ਕਉ ਏਕੁ ਬੁਝਾਇਆ ॥੫॥ 

Kar kirpā merā cẖiṯ lā-i-ā. Saṯgur mo ka-o ek bujẖā-i-ā. ||5||

          As Ekankar has showered mercy on me, I am attached to Him. I have realized Him through the Satiguru.

          Duality is eliminated by treading on the Guru’s path; otherwise, ill intellect saturates us in duality; however, one spends life by envisioning Him all over with the Guru’s blessings. This situation is a state of bliss in which the mind settles down within.

ਏਕੁ ਨਿਰੰਜਨੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਤਾ ॥ ਦੂਜਾ ਮਾਰਿ ਸਬਦਿ ਪਛਾਤਾ ॥੬॥ 

Ėk niranjan gurmukẖ jāṯā. Ḏūjā mār sabaḏ pacẖẖāṯā. ||6||

          Through the Guru Ekankar, the immaculate one, is known and the concept of ‘two’ (the Creation is distinct) is eradicated.

          The Guru oriented one kills his/her duality through the Guru’s teachings (sees none but Him); thus, the Guru’s teaching is to live by eliminating self-conceit and duality and to become able to see Him all over.

ਏਕੋ ਹੁਕਮੁ ਵਰਤੈ ਸਭ ਲੋਈ ॥ ਏਕਸੁ ਤੇ ਸਭ ਓਪਤਿ ਹੋਈ ॥੭॥ 

Ėko hukam varṯai sabẖ lo-ī. Ėkas ṯe sabẖ opaṯ ho-ī. ||7||

          Alone Har’s ordinance is prevalent in all the worlds, and from Him, all have emanated.

          Then it is comprehended the source of all is the Creator and all remain under His ordinance; here it must be realized that duality is also a part of His ordinance.

ਰਾਹ ਦੋਵੈ ਖਸਮੁ ਏਕੋ ਜਾਣੁ ॥ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਹੁਕਮੁ ਪਛਾਣੁ ॥੮॥ 

Rāh ḏovai kẖasam eko jāṇ. Gur kai sabaḏ hukam pacẖẖāṇ. ||8||

          There are two ways: the worldly way and the spiritual way. The master of both ways is Akalpurakh (both paths do exist as per His ‘will’). (Oh mortal!) through the Guru’s shabda, understand Akalpurakh’s ordinance (of the both paths).

          In the above verses, the Guru says that there are only two paths: one is to live by being guided by ill intellect and the other one is to live as per the Guru’s advice; nonetheless, the creator of the two paths is Him. In his ordinance, the mortal embraces duality and in His ordinance, he forsakes it; therefore, through the Guru’s advice, we must recognize His ordinance and learn how to get out of our duality complex.

ਸਗਲ ਰੂਪ ਵਰਨ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਏਕੋ ਸਾਲਾਹੀ ॥੯॥੫॥

Sagal rūp varan man māhī. Kaho Nānak eko sālāhī. ||9||5||

          Oh Nanak! Say this: I praise only Akalpurakh, who is in the all forms, castes, and the minds of all (because there is no other than Him in all, period).

          If the Guru doesn’t see any difference between the creator and His creation, why those who are his followers don’t have that kind of attitude? The Guru counsels his followers to praise The Creator who is present in all and everywhere. He advises them to live by abandoning the conceit that deems a separate identity than the Creator so that through His praise they can absorb in Him. Living being one with the Creator is a Sikh’s ultimate goal; therefore, in the Sikhi, it is not valued to live while creating conflicts with Him and His creation or to love Him with an attitude to grind one’s ax, or in a trade behavior which means if He listens to our prayers we will praise Him.

Wishes!

Gurdeep Singh