In the Gurbani, death is deemed as a call from the Creator (23, SGGS), but it is also referred in it to realize us that we are not here forever; we witness the reality of death everyday around; when someone dear to us dies, we feel it very close to us. Bringing close the certainty of death to us, in the below shabda, First Nanak conveys his message through a beautiful expression. Bhai Ravinder Singh has sung this shabda. Every time I hear it, I hear First Nanak’s call to mend my ways and to be prepared to go home. Today, I am going to share with you that beautiful shabda in which advice of First Nanak is enveloped.
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੧ ਘਰੁ ੨ ॥ ਧਨੁ ਜੋਬਨੁ ਅਰੁ ਫੁਲੜਾ ਨਾਠੀਅੜੇ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ॥ ਪਬਣਿ ਕੇਰੇ ਪਤ ਜਿਉ ਢਲਿ ਢੁਲਿ ਜੁੰਮਣਹਾਰ ॥੧॥
Raag Sri Raag, Bani of First Nanak: house 2: In essence: Wealth, youth and beautiful flower are the guests of a short time, they perish like the perishable leaves of water Lily, which wither and die (at the bank of a water source like a river or natural pond).
To realize our transitory youthfulness, look at a beautiful flower, which blooms and withers away in a short time; there is a lesson in the life of a flower: it is attractive and fragrant; however, it doesn’t last long; look at the water Lily grown on a river bank or a bank of any natural water source, as the water subsides, its leaves start fading; there is another message in it: it is about its dependency on water and short lived life; we are dependent on Prabh’s given breath, as it ceases, we become history.
ਅਰੁ = ਅਤੇ {ਨੋਟ: ਲਫ਼ਜ਼ 'ਅਰੁ' ਸਦਾ ੁ ਅੰਤ ਹੈ, ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਅਤੇ'। ਲਫ਼ਜ਼ 'ਅਰਿ' ਬਿ-ਅੰਤ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਵੈਰੀ'}। ਫੁਲੜਾ = ਸੋਹਣਾ ਜਿਹਾ ਫੁੱਲ। ਨਾਠੀਅੜੇ = ਪਰਾਹੁਣੇ। ਪਬਣਿ = ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਉੱਗੀ ਹੋਈ ਚੌਪੱਤੀ। ਕੇਰੇ = ਦੇ। ਪਤ = ਪੱਤਰ (ਬਹੁ-ਵਚਨ)। ਢਲਿ ਢੁਲਿ = ਕੁਮਲਾ ਕੇ, ਸੁੱਕ ਕੇ। ਜੁੰਮਣਹਾਰ = {ਸਿੰਧੀ} ਤੁਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ, ਨਾਸਵੰਤ।੧।
ਧਨ, ਜੁਆਨੀ ਅਤੇ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਫੁੱਲ-ਇਹ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਹੀ ਪਰਾਹੁਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਚੌਪੱਤੀ ਦੇ ਪੱਤਰ (ਪਾਣੀ ਦੇ) ਢਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਸੁੱਕ ਕੇ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਿਵੇਂ ਇਹ ਭੀ ਨਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।੧।
ਰੰਗੁ ਮਾਣਿ ਲੈ ਪਿਆਰਿਆ ਜਾ ਜੋਬਨੁ ਨਉ ਹੁਲਾ ॥ ਦਿਨ ਥੋੜੜੇ ਥਕੇ ਭਇਆ ਪੁਰਾਣਾ ਚੋਲਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
Oh dear! Enjoy the love of Akalpurakh now when you are having youthfulness. A few days are left, the body will grow old. Pause
In the above verses, youthfulness is not used for a stage of youth only but for the entire life, which should be used to praise Akalpurakh. As per the Gurbani, our entire life is to enjoy Akalpurakh’s love and to live in it. Our involvement in Maya is so much that we put Akalpurakh’s love behind all our goals; as the time passes, we get closer to our end; our feelings about our being very young or rich or having social power should not become a hindrance in our goal: praising Naam; we often forget that what we have, will not last long just as a beautiful flower doesn’t.
We have heard the call for doing Prabh praise and we shouldn’t ignore it, because every moment, we are inching toward our last breath. Let the pride of our riches and youthfulness go away to turn our attention toward our Creator; the time wasted in transitory goals will become a cause of our repentance in the end.
ਰੰਗ = ਆਤਮਕ ਆਨੰਦ। ਜਾ = ਜਦ ਤਕ। ਨਉਹੁਲਾ = ਨਵਾਂ, ਨਵੇਂ ਹੁਲਾਰੇ ਵਾਲਾ। ਥਕੇ = ਥੱਕੇ, ਰਹਿ ਗਏ। ਚੋਲਾ = ਸਰੀਰ।੧।ਰਹਾਉ।
ਹੇ ਪਿਆਰੇ! ਜਦ ਤਕ ਨਵੀਂ ਜੁਆਨੀ ਹੈ ਤਦ ਤਕ ਆਤਮਕ ਅਨੰਦ ਲੈ ਲੈ; ਜਦੋਂ ਉਮਰ ਦੇ ਦਿਨ ਥੋੜੇ ਰਹਿ ਗਏ, ਸਰੀਰਕ ਚੋਲਾ ਪੁਰਾਣਾ ਹੋ ਜਾਇਗਾ (ਫਿਰ ਸਿਮਰਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗਾ)।੧।ਰਹਾਉ।
Now the Guru introduces a thought of “death awareness” by giving an example of “dear friends” who experienced the death:
ਸਜਣ ਮੇਰੇ ਰੰਗੁਲੇ ਜਾਇ ਸੁਤੇ ਜੀਰਾਣਿ ॥ ਹੰ ਭੀ ਵੰਞਾ ਡੁਮਣੀ ਰੋਵਾ ਝੀਣੀ ਬਾਣਿ ॥੨॥
My beloved friends have rested in the graveyard; I too, though double minded, weep feebly (thinking I shall I also depart from here).
While our dear ones depart from us forever, we should realize that our turn remains due; therefore, we shouldn’t waste our lives by forgetting Akalpurakh. In the next verses, the Guru reminds us the truth we hear every day about our final departure from here. A moment, which will put a stop to our life journey, is destined to come to us; keeping that in mind, we should devote ourselves to praise Prabh who has given this life. The Guru prepares us for that last moment by indulging us in pursuit of realizing Prabh.
ਰੰਗੁਲੇ = ਪਿਆਰੇ। ਜੀਰਾਣਿ = ਜੀਰਾਣ ਵਿਚ, ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿਚ। ਹੰਭੀ = ਹਉ ਭੀ, ਮੈਂ ਭੀ। ਵੰਝਾ = ਵੰਞਾ, ਜਾਵਾਂਗੀ। ਡੁਮਣੀ = ਦੁ-ਮਨੀ, ਦੁਚਿੱਤੀ ਹੋ ਕੇ। ਰੋਵਾ = ਰੋਵਾਂ, (ਹੁਣ) ਰੋਂਦੀ ਹਾਂ। ਝੀਣੀ = ਮੱਧਮ, ਧੀਮੀ। ਬਾਣਿ = ਆਵਾਜ਼, ਬਾਣੀ।੨।
ਮੇਰੇ ਪਿਆਰੇ ਸੱਜਣ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਜਾ ਸੁੱਤੇ ਹਨ, (ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਵਿਚ) ਧੀਮੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਰੋ ਰਹੀ ਹਾਂ (ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਕਿ) ਮੈਂ ਭੀ ਦੁਚਿੱਤੀ ਹੋ ਕੇ (ਉਧਰ ਨੂੰ ਹੀ) ਚੱਲ ਪਵਾਂਗੀ।੨।
In the below verses, the Guru conveys us a message of certainty of our death through a cultural reality:
ਕੀ ਨ ਸੁਣੇਹੀ ਗੋਰੀਏ ਆਪਣ ਕੰਨੀ ਸੋਇ ॥ ਲਗੀ ਆਵਹਿ ਸਾਹੁਰੈ ਨਿਤ ਨ ਪੇਈਆ ਹੋਇ ॥੩॥
Oh beautiful one! Haven’t you heard this news with your own ears? (What is the news? Its answer follows) the news that a girl cannot live in her parental home (this world) forever, because she has to go to her “in - laws” (we have to depart from here).
Deeming a mortal as a bride of Akalpurakh, the Guru calls this world a parental home and departing from here as going to in - laws home; in the Gurbani, Akalpurakh is addressed as the Spouse of every soul bride, please read on 933, SGGS:
Ŧẖākur ek
sabā▫ī nār
There is
only one Husband (Akalpurakh) and all the rest are His brides.
It is a
beautiful expression of a cultural reality, which defines the certainty of death;
the Guru wants us to look at it closely and seriously as it occurs around us
all the time.
ਹੇ ਸੁੰਦਰ ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ! ਤੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦੀ ਕਿ ਪੇਕਾ-ਘਰ (ਇਸ ਲੋਕ ਦਾ ਵਸੇਬਾ) ਸਦਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ, ਸਹੁਰੇ ਘਰ (ਪਰਲੋਕ ਵਿਚ) ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਣਾ ਪਵੇਗਾ?੩।
Why do we forget our departing from here, the Guru explains it:
ਨਾਨਕ ਸੁਤੀ ਪੇਈਐ ਜਾਣੁ ਵਿਰਤੀ ਸੰਨਿ ॥ ਗੁਣਾ ਗਵਾਈ ਗੰਠੜੀ ਅਵਗਣ ਚਲੀ ਬੰਨਿ ॥੪॥੨੪॥
Oh Nanak! The bride remains in slumber (of Maya,) while at her parental home, and she is being robbed during the broad day light; this is the way, she loses all virtues; she departs from here with the load of evil deeds.
As we get involved in Maya pursuits, our virtues are robbed off by our five negative tendencies; the tragedy of all this is that we don’t realize that.
ਸੁਤੀ = ਗ਼ਾਫ਼ਲ ਬੇ-ਪਰਵਾਹ ਹੋ ਰਹੀ। ਪੇਈਐ = ਪੇਕੇ-ਘਰ ਵਿਚ। ਜਾਣ = ਸਮਝ। ਵਿਰਤੀ = ਵਿ-ਰਾਤ੍ਰੀ, ਰਾਤ ਦੇ ਉਲਟ, ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ। ਗੰਠੜੀ = ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਪੋਟਲੀ। ਬੰਨਿ = ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ, ਇਕੱਠੇ ਕਰ ਕੇ।੪।
ਹੇ ਨਾਨਕ! ਜੇਹੜੀ ਜੀਵ-ਇਸਤ੍ਰੀ ਪੇਕੇ ਘਰ (ਇਸ ਲੋਕ ਵਿਚ ਗ਼ਫ਼ਲਤ ਦੀ ਨੀਂਦ ਵਿਚ) ਸੁੱਤੀ ਰਹੀ, ਇਉਂ ਜਾਣੋ ਕਿ (ਉਸ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ) ਦਿਨ-ਦਿਹਾੜੇ ਹੀ ਸੰਨ੍ਹ ਲੱਗੀ ਰਹੀ। ਉਸ ਨੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਗੰਢੜੀ ਗਵਾ ਲਈ, ਉਹ (ਇਥੋਂ) ਔਗੁਣਾਂ ਦੀ ਪੰਡ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਲੈ ਤੁਰੀ।੪।੨੪।
Our Guru’s efforts are fixed on awakening us from Maya slumber that openly loots our virtues. As we have a given span of life; we should remember Prabh who has created us. In what we have involved ourselves is temporary; in what we don't involve - praising Har Naam – is actually helpful to us even in the end as per the Gurbani; 264, SGGS:
ਮਨ ਊਹਾ ਨਾਮੁ ਤੇਰੈ ਸੰਗਿ ਸਹਾਈ ॥
Man ūhā nām ṯerai sang sahā▫ī.
Oh mind! There, Naam will be with you to help you.
We will be very unfortunate if we keep involving in Maya pursuits by ignoring our Guru’s advice; we will be blessed if we prefer Naam to other pursuits to become ready to go to our home, Akalpurakh. Those ones, who do this, come out of this whirlpool of Maya eventually.
Humbly
G Singh
Notes:
The interpretation in Punjabi (Gurmukhi script) is by Dr Sahib Singh
All my interpretation is “in essence”.
